Niemcy

Potsdam, Friedenskirche

Lokalizacja:  Berlin, Am Grünen Gitter 3 (52.401220, 13.043536)
Budowa: 1845-1848
Architekt: Ludwig Persius, Friedrich August Stüler
Styl: neoromanizm

HISTORIA. Znajdujący się w parku Sansoucci Kościół Pokoju zbudowany został na wzór wczesnochrześcijańskiej bazyliki San Clemente w Rzymie z fundacji króla Prus Fryderyka Wilhelma IV. Autorem projektu był Ludwig Persius a po jego śmierci w 1845 r. prace projektowe kontynuował Friedrich August Stüler. Budowa kościoła prowadzona była w latach 1845-1848.

ARCHITEKTURA. Neoromański, złożony z trójnawowego, bazylikowego korpusu zamkniętego półkolistą apsydą. Także nawy boczne zakończone są niewielkimi apsydami. Od południa przy kościele wznosi się wysoka na 42 m wieża, wzorowana na kampanili przy bazylice Santa Maria in Cosmedin. Dolna część fasady zachodniej stanowi trójarkadowy przedsionek, otwarty na dziedziniec. Powyżej mieści się okulus a fasadę wieńczy gzyms arkadkowy. Ściany naw przeprute są zamkniętymi półkoliście oknami. Nawę główną nakrywa spłaszczony dach dwuspadowy, nad nawami bocznymi dachy pulpitowe. Wieża kwadratowa, podzielona siedmioma dwu i trójarkadowymi kondygnacjami. Wnętrze nakryte jest spłaszczonym drewnianym stropem ozdobionym kasetonami. Nawa główna otwarta jest do naw bocznych półkolistymi arkadami, wspartymi na jońskich kolumnach.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Apsydę zdobi romańska mozaika z pierwszej połowy XIII w., sprowadzona z kościoła San Cipriano na wyspie Murano w Wenecji. Przedstawia Chrystusa Pantokratora w otoczeniu Marii i śś. Jana Chrzciciela, Piotra i Cypriana. W prezbiterium znajduje się cyborium podarowane w 1842 r. Fryderykowi Wilhelmowi przez cara Rosji Mikołaja I, który był jego szwagrem. Pod cyborium ustawiony jest ołtarz, wykonany z białego marmuru. Z tego samego materiały wykonane są ambona, chrzcielnica oraz pulpit. Przed ołtarzem znajduje się krypta, w której do momentu budowy mauzoleum spoczywały doczesne szczątki Fryderyka Wilhelma IV i jego żony Elżbiety Ludwiki (zm. 1873). Na przedłużeniu lewej nawy, znajduje się zakrystia, która także była tymczasowym miejscem pochówku przedstawicieli rodu Hohenzollernów.

Na dziedzińcu ustawiona jest rzeźba Chrystusa, kopia posągu wykonanego przez Bertela Thorvaldsena do kościoła Mariackiego w Kopenhadze.

MAUZOLEUM CESARZA FRYDERYKA zostało wzniesione w pobliżu kościoła, po jego północnej stronie. Autorem projektu jest Julius Carl Raschdorff, który zaprojektował też katedrę w Berlinie. Mauzoleum wzorowane było na kaplicy Grobu Świętego w Innichem w południowym Tyrolu. Mauzoleum złożone jest owalnej nawy nakrytej kopuła i prostokątnego prezbiterium. Po środku nawy ustawione są pomniki nagrobne cesarza Fryderyka III (zm. 1888) i jego żony Wiktorii (zm. 1901). W krypcie pod Mauzoleum spoczywają trumny królów Prus: Fryderyka Wilhelma I (zm. 1740), Fryderyka Wilhelma IV (zm. 1861) oraz  Fryderyka III (zm. 1888).

LITERATURA

Adamiak J., Pillep R., Zabytki Architektury i sztuki NRD, Przewodnik, wyd. ARKADY 1989
Badstübner E., Badstübner-Gröger S., Knaurs Kulturführer in Farbe. Brandenburg, Augsburg 1998

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł