pomorskie

Słupsk, kościół Najświętszej Panny Marii

Lokalizacja: Słupsk, Łukasiewicza (54.465818, 17.030673)
Budowa: XIV w.
Styl:  gotyk

HISTORIA. Kościół Mariacki w Słupsku jest najokazalszy z grupy kościołów bazylikowych Pomorza Środkowego. Jego budowę prowadzono w dwóch etapach, najpierw do połowy XIV w. wzniesiono prezbiterium a następnie w 2. połowie XIV w. zbudowano korpus. W latach 1858-60 przeprowadzono gruntowną restaurację kościoła w duchu neogotyku, w czasie której m.in. odnowiono wnętrze, dodano szczyty nad południową nawą boczną oraz przelicowano ściany wieży. W 1894 r. przekształcono jeszcze kruchtę pod wieżą.

ARCHITEKTURA. Jest to kościół gotycki, zbudowany z cegły. Złożony z dwuprzęsłowego prezbiterium, zamkniętego pięciobocznie oraz pięcioprzęsłowego, trójnawowego korpusu bazylikowego o wysokiej nawie głównej i dość szerokich nawach bocznych. Przy prezbiterium od północy przylega dwuprzęsłowa i dwukondygnacyjna zakrystia. Do korpusu od zachodu dostawiona jest masywna czworoboczna wieża przepruta dużymi oknami i nakryta barokowym hełmem z latarnią. Dachy nad prezbiterium, nawą główną i zakrystią dwuspadowe, zaś nad nawami bocznymi jednospadowe. Kościół na zewnątrz opięty jest uskokowymi przyporami, między którymi w prezbiterium mieszczą się duże okna ostrołukowe,  trójdzielne, w nawach bocznych i głównej okna podobnej szerokości jednak znacznie krótsze. Nawa główna na zewnątrz zwieńczona jest ceramicznym fryzem kratownicowym z motywem czwórliścia. Wewnątrz nawa główna i prezbiterium nakryte sklepieniem gwiaździstym sześcioramiennym, w zamknięciu prezbiterium sześcioramiennym. Nawy boczne nakryte sklepieniami krzyżowo-żebrowymi. Arkada tęczy i arkady międzynawowe zamknięte są ostrołukowo, łuki arkad w korpusie są obustronnie profilowane. Nad arkadami znajduje się fryz analogiczny jak na elewacji zewnętrznej. W korpusie filary międzynawowe ośmioboczne.

WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Z pierwotnego wyposażenie wnętrza zachowała się cenna późnogotycka grupa Ukrzyżowania z około 1520 r., wiązana z osobą gdańskiego Mistrza Pawła. Interesująca jest też bogato rzeźbiona manierystyczna ambona z 1609 r., wykonana przez słupskiego rzeźbiarza Pawła Waltersdorfa. Warto też zwrócić uwagę na dwa epitafia: Szymona Schroedera z 1671 r. z obrazem Upadku pod Krzyżem oraz drugie z obrazem Ukrzyżowania.

LITERATURA

Architektura gotycka w Polsce, pod. red. T. Mroczko i M. Arszyńskiego, Warszawa 1995
Łoziński J., Pomniki sztuki w Polsce, T. 2, Pomorze, Warszawa 1992

Słupsk, kościół Najświętszej Panny Marii

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł