Słowacja
Bratislava, kostol Povýšenia svätého Kríža, klarisiek
Lokalizacja: Bratysława, Klariská 1 (48.143907, 17.105555)
Budowa: do 1375
Styl: gotyk
HISTORIA. Klaryski przybyły do węgierskiego Pozsony (obecna nazwa Bratysława używana jest od 1919 r.) pod koniec XIII w. i otrzymały od króla Andrzeja III zabudowania po opuszczonym klasztorze cystersów. Obecny kościół zbudowany został do 1375 r. Smukła wieża została dostawiona w 1. ćw. XV w. W 1782 r. cesarz Austrii Józef II skasował zakon klarysek. Na przełomie XIX i XX w. kościół został zregotycyzowany.
ARCHITEKTURA. Gotycki złożony z jednonawowego, czteroprzęsłowego korpusu oraz czteroprzęsłowego prezbiterium, zamkniętego trójbocznie. Przy południowo-zachodnim narożniku korpusu dostawiona jest wysoka wieża, w dolnej części czworoboczna, w górnej części bogato zdobionej detalem architektonicznym, przechodząca w pięciobok. Nakryta jest ostrosłupowym kamiennym hełmem zwieńczonym kwiatonem. Elewacje kościoła opięte są masywnymi przyporami, między którymi znajdują się okna ostrołukowe. W prezbiterium wydłużone, w nawie znacznie niższe. Fasada zachodnia zwieńczona jest schodkowym szczytem poniżej którego usytuowana jest niewielka rozeta z czwórlistnym prześwitem. Kościół nakrywa wspólny dach dwuspadowy. Wewnątrz nawa i prezbiterium nakryte są sklepieniami krzyżowo-żebrowymi.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. W prezbiterium ustawione są trzy późnobarokowe ołtarze. Ołtarz główny wieńczy wspaniała rzeźbiona korona z herbem miasta podtrzymywana prze aniołki. Warto też zwrócić uwagę rokokową ambonę o bogatej dekoracji rzeźbiarskiej, którą wykonał Jozef Sartory.
LITERATURA
Sakralna architektura na Slovensku, opr. zb., Komarno 1996
Słowacja. Karpackie serce Europy, opr. zb., Kraków 2004
