świętokrzyskie
Gorysławice, kościół św. Wawrzyńca
Marek SztorcGorysławice, kościół św. Wawrzyńca
Lokalizacja: Gorysławice, powiat Busko (50.354254, 20.677807)
Budowa: 1535
Styl: późny gotyk
HISTORIA. Obecny kościół w Gorysławicach został zbudowany w 1535 r. kosztem miejscowego proboszcza, ks. Józefa Daniłowicza na miejscu poprzedniego, drewnianego z 1430 r. W 1676 r. do kościoła dobudowano kaplicę z fundacji Wojciecha i Anny Żelazowskich.
ARCHITEKTURA. Jest to obiekt późnogotycki zbudowany z kamienia, złożony z dwuprzęsłowej nawy i prezbiterium zamkniętego ścianą prostą. Nawę od zachodu poprzedza barokowa kaplica, nakryta kopułą z latarnią. Na zewnątrz kościół opięty jest przyporami, w jedną z nich od południa wmurowano fragment kapliczki z płaskorzeźbami Chrystusa Zmartwychwstałego i Matki Boskiej Bolesnej w arkadkowych wnękach oraz datą 1644. Między przyporami znajdują się okna ostrołukowe. Dachy nad nawą i prezbiterium dwuspadowe z trójkątnymi szczytami. Wewnątrz prezbiterium nakryte sklepieniem sieciowym ze zwornikami z herbami: Abdank, Odrowąż i Janina. Otwór tęczy z wykrojem w ośli grzbiet. Z prezbiterium do zakrystii prowadzi portal gotycko-renesansowy, prostokątny z laskowaniami.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Ołtarz główny wczesnobarokowy z XVII w. z obrazem śś. Szczepana i Wawrzyńca z postacią fundatora w stroju kanonickim. Dwa ołtarze boczne przy tęczy barokowe z XVII w., w lewym krucyfiks barokowy a w prawym późnogotycka rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem z początku XVI w. Także w kaplicy dwa ołtarzyki barokowe z XVII w., z obrazami Chrystusa w studni i Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Ponadto w kościele ambona barokowa z 1. połowy XVIII w., organy z 1738 r. oraz dwie płyty nagrobne z XVII w. W tęczy belka z XVI w., na której umieszczony jest krucyfiks barokowy oraz późnogotyckie rzeźby Matki Boskiej Bolesnej i św. Jana Ewangelisty z 1. połowy XVI w. Przy kościele znajdują się pozostałości cmentarza z zachowanymi nagrobkami z XIX w.
LITERATURA
Architektura gotycka w Polsce, pod. red. T. Mroczko i M. Arszyńskiego, Warszawa 1995
Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T. III, Województwo kieleckie, z. 1, Powiat buski, Warszawa 1957
Gorysławice, kościół św. Wawrzyńca
