świętokrzyskie

Młodzawy, kościół św. Ducha i Matki Bożej Bolesnej

Lokalizacja: Młodzawy, powiat Pińczów (50.450855, 20.509375)
Budowa: 1716-1740
Architekt: Kacper Bażanka?
Styl: późny barok

HISTORIA. W niewielkiej miejscowości Młodzawy na południe od Pińczowa znajduje się interesujący późnobarokowy kościół, który mógłby być ozdobą w znacznie większych ośrodkach z Krakowem na czele. Zbudowany został w latach 1716-40 z fundacji Michała Kępskiego, podczaszego Bracławskiego i jego żony Teresy, prawdopodobnie według projektu wykształconego w Rzymie architekta Kacpra Bażanki.

ARCHITEKTURA. Kościół złożony jest z trójnawowego korpusu bazylikowego z transeptem oraz prezbiterium zamkniętego ścianą prostą. Nawy boczne są wąskie i powstały z połączenia rzędów kaplic. Transept posiada kwadratowe przęsło środkowe i płytkie ramiona. Po obu stronach prezbiterium znajdują się symetryczne, piętrowe przybudówki. Pod prezbiterium i ramionami transeptu mieszczą się krypty grobowe. Fasada kościoła jest dwukondygnacjowa o szerszej części dolnej i węższej górnej, ujętej w masywne woluty, rozczłonkowana pilastrami. Zwieńczona jest trójkątnym szczytem z kamiennymi posągami Chrystusa Salwatora i śś. Jana Kantego, Floriana oraz biskupów Stanisława i Wojciecha w dolnej kondygnacji. Nawę główną, prezbiterium i transept nakrywają dachy dwuspadowe, nad nawami bocznymi i przybudówkami przy prezbiterium dachy pulpitowe. Ściany wnętrza rozczłonkowane pilastrami kompozytowymi, wspierającymi belkowanie z wydatnym gzymsem. Wewnątrz nad prezbiterium i nawą główną sklepienia kolebkowe z lunetami na gurtach, nad skrzyżowaniem transeptu kolebka krzyżowa zaś w ramionach kolebki na gurtach. Kaplice naw bocznych, nakryte są eliptycznymi kopułkami na pendentywach i połączone ze sobą arkadowymi przejściami.

WYPOSAŻENIE WNĘTRZA pochodzi przeważnie z XVIII w. Ołtarz główny rokokowy z 1745 r. z posągami świętych i rzeźbami aniołków oraz łaskami słynącym obrazem Matki Boskiej Bolesnej, zwanej Młodzawską z 1. połowy XVII w., w srebrnej sukience z 1750 r. Dwa ołtarze boczne w ramionach transeptu, rokokowe z 1745 r., w lewym obraz Przemienienia Pańskiego z XVIII w. zaś w prawym obraz św. Jana Chrzciciela. W kaplicach bocznych sześć ołtarzy, również z 1745 r. z pochodzącymi z tegoż czasu obrazami malowanymi przez Andrzeja Radwańskiego w Jędrzejowie. Z XVIII w. pochodzą również: ambona z posągiem św. Jana Chrzciciela i rzeźbami aniołków, drewniany chór muzyczny, wsparty na czterech słupach, z wygiętym parapetem i rzeźbami muzykujących aniołków, chrzcielnica marmurowa oraz stalle z obrazami świętych w zapleckach. Kościół otoczony jest murem z kaplicami i dzwonnicą z 1779 r. na osi fasady.

Rzut poziomy za: KZS w Polsce, T. III, Województwo kieleckie, z. 1, Powiat pińczowski, Warszawa 1957

LITERATURA

Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T. III, Województwo kieleckie, z. 1, Powiat pińczowski, Warszawa 1957
Łoziński J., Pomniki sztuki w Polsce, T. 1, Małopolska, Warszawa 1985
Sztuka polska, T. 5, Późny barok, rokoko i klasycyzm - XVIII wiek, oprac. zb., Arkady 2016

Młodzawy, kościół św. Ducha i Matki Bożej Bolesnej

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł