świętokrzyskie
Mnichów, kościół św. Szczepana
Marek SztorcMnichów, kościół św. Szczepana
Lokalizacja: Mnichów, powiat Jędrzejów (50.697620, 20.367138)
Budowa: 1767 - 1770
Styl: późny barok, drewniany
W Mnichowie znajduje się wybitny zabytek drewnianej architektury sakralnej. Jest to chyba najlepszy w Polsce przykład zaimportowania cech architektury późnobarokowej do świątyni drewnianej.
HISTORIA. Kościół w Mnichowie zbudowany został w latach 1767-70 z fundacji Macieja Józefa Łubieńskiego, archidiakona krakowskiego. Zapewne dlatego świątynia stanowi nawiązanie w planie i bryle do krakowskiego kościoła św. Anny.
ARCHITEKTIURA. Drewniany kościół złożony jest z trójnawowego korpusu, transeptu i zamkniętego ścianą prostą prezbiterium. Niskie nawy boczne nie zostały otwarte wnętrza, stąd dla wiernych przeznaczona jest tylko nawa główna. Nad transeptem wznosi się kopuła na ośmiobocznym tamburze, którego naroża ozdobione są pilastrami. Fasada frontowa zwieńczona jest trójkątnym szczytem, ujętym dwiema wieżami nakrytymi baniastymi hełmami z latarniami. Prosto zamknięte ściany prezbiterium i ramion transeptu zwieńczone są trójkątnymi szczytami. Nawę główną, ramiona transeptu i prezbiterium nakrywają dachy dwuspadowe, nad nawami ocznymi dachy pulpitowe, zaś nad skrzyżowaniem naw kopuła z latarnią.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Z architekturą kościoła doskonale współgra jego rokokowe wyposażenie, wykonane w drewnie lipowym i modrzewiowym. Składają się na nie dwa ołtarze ustawione w ramionach transeptu a przy jego ściętych narożach po kopułą znajdują się ambona, chrzcielnica i dwa konfesjonały.
DZWONNICA drewniana zbudowana w 1768 r. Złożona z dwóch kondygnacji na planie kwadratu, o ściętych narożnikach, z których górną jest węższa i nakryta dachem namiotowym z kopułką.
LITERATURA
Kornecki M., Kościoły drewniane w Małopolsce, Kraków 1999
Łoziński J., Pomniki sztuce w Polsce, T. 1, Małopolska, Warszawa 1985
Mnichów, kościół św. Szczepana