świętokrzyskie
Starochęciny, kościół św. Stanisława
Marek SztorcStarochęciny, kościół św. Stanisława
Lokalizacja: Starochęciny powiat Kielce (50.780358, 20.478581)
Budowa: koniec XVII w. - 1718
Budowniczy: Tylman z Gameren?
Styl: barok
HISTORIA. Kościół został wzniesiony z fundacji Stefana Bidzińskiego, kasztelana sandomierskiego i starosty chęcińskiego. Prace budowlane przy świątyni trwały od końca XVII w. do 1718 r. Autorem projektu kościoła jest być może Tylman z Gameren, wybitny architekt dojrzałego baroku w Polsce. Wskazuje na to silne podobieństwo kościoła w Starochęcinach do nawy, zaledwie o kilka lat starszego, kościoła bernardynów na warszawskim Czerniakowie.
ARCHITEKTURA. Barokowy kościół budowany został na planie krzyża greckiego. Złożony jest z kwadratowej nawy i płytkich ramion, uzupełnionych dwoma zakrystyjnymi aneksami. Smukła i zarazem surowa z zewnątrz bryła świątyni nakryta jest kopułą z latarnią osadzoną na płytkim tamburze. Naroża ścian pokryte są lizenami a szczytowe elewacje ramion krzyża, zwieńczone są trójkątnymi naczółkami. Ramiona krzyża nakryte są dachami dwuspadowymi, zaś aneksy dachami jednospadowymi. Wewnątrz ramiona nakryte są sklepieniami kolebkowymi i otwarte są do nawy półkolistymi arkadami. Ośmioboczny tambur oświetlony jest oknami zamkniętymi łukami segmentowymi. W kopule zachowały się współczesne budowie dekoracje stiukowe o wysokim poziomie wykonania. Między innymi nad arkadą tęczową umieszczone są anioły podtrzymują tarczę herbową z herbem Janina Stefana Bidzińskiego, fundatora kościoła.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA stanowią trzy ołtarze barokowe z końca XVII w. Warto zwrócić uwagę na umieszczony w prawym ołtarzu obraz Adoracji Matki Bożej z Dzieciątkiem przez biskupów i królów dynastii Wazów z 2 poł. XVII w.
Kościół otoczony jest założeniem przestrzennym złożonym z dwóch czworobocznych dzwonnic, ustawionych symetrycznie po obu stronach kościoła. Całość otacza wielobok cmentarnego muru.
Rzut poziomy za: Miłobędzki A., Architektura polska XVII wieku, Warszawa 1980
LITERATURA
Miłobędzki A., Architektura polska XVII wieku, Warszawa 1980
Strona internetowa: http://www.checiny.pl
Starochęciny, kościół św. Stanisława
