świętokrzyskie
Staszów, kościół św. Bartłomieja
Marek SztorcStaszów, kościół św. Bartłomieja
Lokalizacja: Staszów, Szpitalna 3 (50.563374, 21.171854)
Budowa: 1. połowa XV w.
Styl: gotyk
HISTORIA. Nieopodal staszowskiego rynku wznosi się kościół parafialny zbudowany w 1. połowa XV w. W wyniku gruntownej przebudowy przeprowadzonej na początku XVII w. zatracił większość cech gotyckich, za wyjątkiem masywnych przypór. W latach 1613-18 do północnej ściany kościoła została dobudowana kaplica Tęczyńskich. Kaplica została wzniesiona przez muratorów pińczowskich z fundacji Katarzyny z z Leszczyńskich Tęczyńskiej.
ARCHITEKTURA. Gotycki kościół złożony jest z nawy i zamkniętego trójbocznie prezbiterium. Od zachodu do kościoła przylega masywna wieżą nakryta hełmem namiotowym, zaś od zachodu renesansowa kaplica kaplica Tęczyńskich p.w. Matki Boskiej Różańcowej. Na zewnątrz ściany kościoła opięte są masywnymi przyporami. Wnętrze oświetlają wydłużone i zamknięte półkoliście okna. Nawę i prezbiterium nakrywają dachy dwuspadowe. Wewnątrz prezbiterium nakrywa sklepienie kolebkowe pokryte gęstą siecią późnorenesansowych sztukaterii.
WYPOSAŻENIE KOŚCIOŁA jest przeważnie późnobarokowe i pochodzi z 2. połowy XVIII w. W ołtarzu głównym znajduje się obraz Ukrzyżowania a na zasuwie św. Bartłomieja, w lewym ołtarzu obraz św. Jacka w srebrnej sukience, a w prawym św. Anny Samotrzeć, renesansowy z końca XVI w., przemalowany. W nawie znajduje się jeszcze rokokowa ambona z rzeźbami czterech ewangelistów i nakryta baldachimem.
KAPLICA TĘCZYŃSKICH zbudowana jest na planie kwadratu, o ścianach w całości rustykowanych, nakryta kopułą osadzoną na ośmiobocznym bębnie i nakrytą rzeźbioną latarnią. Wewnątrz ściany kaplicy rozczłonkowane są podziałami pilastrowo-arkadowymi. Ponadto w kaplicy rokokowy ołtarz z obrazem Matki Bożej Różańcowej i rzeźbami śś. Dominika i Róży z Limy, obok ołtarze św. Józefa i św. Rozalii.
LITERATURA
Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T. III, Województwo kieleckie, z. 11, Powiat sandomierski, Warszawa 1962
Łoziński J., Pomniki sztuce w Polsce, T. 1, Małopolska, Warszawa 1985
Rocznik Diecezji Sandomierskiej, Sandomierz 1994
Staszów, kościół św. Bartłomieja
