wielkopolskie
Poznań, kościół św. Marcina
Marek SztorcLokalizacja: Poznań, Święty Marcin 13 (52.405766, 16.928392)
Budowa: początek XVI w.
Styl: późny gotyk
HISTORIA. Zbudowany został na początku XVI w. na miejscu starszej świątyni. Podczas potopu szwedzkiego kościół został spalony przez wojska brandenburskie (1657). W latach 1834-40 był gruntownie odnawiany. Podczas II wojny światowej Niemcy zamienili kościół na magazyn dzieł sztuki zrabowanych z innych kościołów. W 1945 r. kościół i zgromadzone w nim zabytki spłonęły doszczętnie. Niedługo potem wycofujące się wojska niemieckie wysadziły wieżę kościoła. Odbudowa świątynii prowadzona w latach 1950-54 przywróciła jej pierwotny późnogotycki wygląd.
ARCHITEKTURA. Kościół złożony jest z trójnawowego trójprzęsłowego pseudobazylikowego korpusu oraz dwuprzęsłowego prezbiterium, zamkniętego trójbocznie. Po obu stronach prezbiterium, na przedłużeniu dostawione są przybudówki zakrystyjne. Nawę główną i prezbiterium nakrywa wspólny dach dwuspadowy, nad nawami bocznymi i przybudówkami dachy jednospadowe. Ściany prezbiterium i naw bocznych opięte są uskokowymi przyporami, między którymi mieszczą się ostrołukowe okna. Północną elewację prezbiterium zdobi fryz arkadkowy. Frontową elewacje od zachodu wieńczy trójkątny nowy szczyt wypełniony blendami. Nad wejściem głównym w ostrołukowym tympanonie umieszczona jest płaskorzeźba św. Marcina na koniu, dzieło E. Haupta z 1953 r. Wnętrza nakryte są sklepieniami gwiaździstymi silnie zrekonstruowanymi.
HISTORIA. Polichromię wnętrza wykonał w 1957 r. Wacław Taranczewski witraże projektował J. Piasecki w 1960 r. W prezbiterium znajduje się późnogotycki tryptyk z 1498 r. pochodzący z kościoła cmentarnego w Świerzawie na Dolnym Śląsku. W jego polu głównym znajdują się rzeźby Matki Bożej z Dzieciątkiem, śś. Jana Chrzciciela i Katarzyny Aleksandryjskiej. W skrzydłach bocznych umieszczone są płaskorzeźbione sceny z życia śś. Jana i Katarzyny. W nawie południowej znajduje się drewniana późnogotycka rzeźba Madonny z Dzieciątkiem, wykonana w wielkopolskim warsztacie około 1510 r.
LITERATURA
Jaśkowiak F., Łęcki W., Poznan i okolice. Przewodnik, Warszawa 1983
Strona internetowa: http://www.swmarcin.d2.pl/