Gostyń, kościół św. Małgorzaty

Szczegóły: | Odsłony: 441

Gostyń, kościół św. Małgorzaty

Lokalizacja: Gostyń, Przy Farze 2 (51.879173, 17.018666)
Budowa: 1418-1436
Styl: gotyk, późny gotyk

HISTORIA. Pierwotny kościół został zbudowany w 1320 r. za sprawą rodu Łosiów. W latach 1418-36 kościół został powiększony do obecnych rozmiarów z fundacji kolejnych właścicieli Gostynia, rodu Wezenborgów. Podwyższono wtedy prezbiterium, dobudowano korpus nawowy i wieżę. W 1529 r. dobudowano kaplicę św. Anny na piętrze. W 1532 r. dostawiono kruchtę od południa. W połowie XVI w. nadbudowano dwie najwyższe kondygnacje wieży. W 1682 r. w wyniku pożaru zawaliło się sklepienie nawy głównej. Do 1689 r. kościół został odbudowany a nawę główną nakryta barokowym sklepieniem.

ARCHITEKTURA. Gotycki kościół złożony z trójnawowego, czteroprzęsłowego korpusu halowego i prezbiterium zamkniętego trójbocznie. Do prezbiterium od południa dobudowana jest kaplica św. Anny. Korpus nawowy poprzedza od zachodu wysoka wieża, zaś od południa dostawiona jest kruchta. Elewacje kościoła opięte są uskokowymi przyporami, między którymi rozmieszczone są ostrołukowe okna dwudzielne. Kościół nakrywa wspólny dach dwuspadowy. Kaplica św. Anny opięta jest przyporami i oświetlona dużymi czterodzielnymi ostrołukowymi oknami. Nakrywa ją dach dwuspadowy ze szczytami schodkowymi. Wieża czworoboczna, podparta przyporami, w trzech najwyższych kondygnacjach przebita ostrołukowymi oknami i nakryta płaskim dachem z blankami. Wewnątrz prezbiterium i nawy boczne nakryte są sklepieniami gwiaździstymi, w nawie głównej sklepienia kolebkowo-krzyżowe wsparte na filarach opiętych pilastrami. W kaplicy św. Anny sklepienie gwiaździste. Arkady tęczy ostrołukowe, nawa główna otwarta do naw bocznych ostrołukowymi arkadami.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Polichromia na sklepieniu nawy głównej została wykonana w 1952 r. przez Wacława Taranczewskiego. W prezbiterium znajduje się późnorenesansowy ołtarz główny z około 1658 r. Przy prawej ścianie ustawione są gotyckie stalle z 1514 r., sygnowane przez cieślę o nazwisku Skowronek, obok znajdują się jeszcze stalle barokowe. Przy tęczy ustawione są dwa ołtarze boczne. Lewy późnobarokowy z obrazem Matki Bożej z Dzieciątkiem z XVII w. namalowanym przez Jana Kaspra Kwiatkowskiego z Poznania. W prawym późnorenesansowym ołtarzu współczesny obraz Jezusa Miłosiernego, zaś w predelli obraz Męczeństwo św. Wawrzyńca z około 1550 r. Ambona barokowa z XVIII w., chrzcielnica, ławy i konfesjonały rokokowe. W kaplicy św. Anny ołtarz późnorenesansowy z rzeźbą św. Anny Samotrzeć z 1510 r. oraz drewniany chór z końca XVII w. wykonany przez Wojciecha Libowicza.

LITERATURA

Kamiński Z., Kościół farny pod wezwaniem Świętej Małgorzaty w Gostyniu, https://muzeum.gostyn.pl/i/dg/508.pdf

Gostyń, kościół św. Małgorzaty