Włochy

Siena, kościół San Domenico
Siena, basilica di San Domenico
Siena, kościół św. Dominka

Lokalizacja: Siena, Piazza San Domenico 1 (43.319972, 11.326527)
Budowa: 1226-1265
Styl: gotyk

HISTORIA. Dominikanie przybyli do Sieny w 1220 r. i już w latach 1226-1265 zbudowali wczesnogotycki kościół. W XIV w. kościół ten został przebudowany w stylu gotyckim. W 1340 r. wzniesiono dzwonnicę. W 1466 r. dobudowano kaplicę na pomieszczenie relikwi Świętej Katarzyny W kolejnych wiekach kościół był wiele razy odnawiany po zniszczeniach odniesionych na skutek pożarów i trzęsień ziemi. W XVII i XVIII w. kościół został poddany licznym barokowym zmianom. Szczególnie silne trzęsienie ziemi uszkodziło kościół w 1798 r. W czasie odbudowy kaplicę św. Katarzyny nakryto kopułą. W latach 1941 - 63 przeprowadzono prace restauratorskie w czasie których usunięto barokowe naleciałości.

ARCHITEKTURA. Gotycki kościół zbudowany z cegły, złożony z szerokiej nawy, transeptu i wąskiego prezbiterium, zamknietego ściną prostą. Po obu stronach prezbiterium dobudowane są po trzy kaplice przylegające do wschodniej ściany transeptu. Do północnego ramienia transeptu dostawiona jest dzwonnica. Od frontu kościół poprzedza dwuprzęsłowa Capella delle Volte. Od zachodu do nawy przylegają kaplica św. Katarzyny i zakrystia. Gładka fasada zwieńczona jest trójkątnym szczytem, poniżej którego umieszczona jest duża rozeta. W dolnej części fasada częsciowo zasłonięta jest kaplicą delle Volte. Elewacje boczne kościoła przebite są wąskimi podwójnymi oknami wpisanymi w ostrołukową ślepą arkadę. Ściany szczytowe ramion transpetu oświetlone są rozetami. Wschodnia ściana prezbiterium rozczłonkowana jest ostrołukową arkadą przebitą dwoma rzędami prostokątnych okien zamkniętych półkoliście a powyżej rozetą ujętą małymi okulusami. Kaplice dostawione do transeptu oświetlone są dwudzielnymi ostrołukowymi oknami z maserkami. Szeroka nawa główna nakryta jest otwartą drewnianą więźbą w kształcie odwróconego kadłuba statku. Prezbiterium i kaplice przy transepcie nakryte są sklepieniami krzyżowymi.

WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Kościół poprzedza la Capella delle Volte, w której dużo czasu na modlitwie spędzała Święta Katarzyna ze Sieny. Na ścianie kaplicy znajduje się fresk z 3. ćw. XIV w. namalowany przez Andrea Vanni, który jest przypuszczalnie wiernym portretem św. Katarzyny. W kaplicy tej umieszczony jest też obraz Mattia Pretti ze scenami Kanonizacji św. Katarzyny z 1672 r. Kolejne obrazy znajdują się w ołtarzach przy lewej ścianie nawy. Pierwszy z nich przedstawia św. Jacka Odrowąża ratującego posąg Matki Bożej z pożaru i został namalowany przez Francesco Vanni w 1600 r. Obraz obok przedstawia św. Katarzynę Aleksandryjską i jest dziełem sienieńskiego malarza Alessandro Casolani. Ten sam malarz namalował w 1585 r. obraz na przeciwległej ścianie nawy przedstawiający Narodzenie NMP, który uważany jest za najlepszy obraz sieneński tego okresu. Na prawej ścianie nawy zawieszony jest też obraz Adoracja Dzieciątka namalowany przez Francesco di Giorgio około 1490 r. Do prawej nawy przylega kaplica św. Katarzyny ze Sieny, zbudowana w 1466 na przechowywanie relikwi głowy świętej. Relikwię tę w 1389 r. przywiózł z Rzymu do Sieny jej spowiednik Raimondo da Capua. W centralnej części kaplicy ustawiony jest marmurowy ołtarz, który w 1469 r. wykonał Giovanni da Stefano. W centralnej części tego ołtarza umieszczona jest relikwia głowy Świętej Katarzyny. Po obu stronach ołtarza znajdują się freski, które namalował Giovanni Antonio Bazzi zwany Sodoma w 1526 r. Przedstawiają one sceny: Ekstaza św. Katarzyny oraz Omdlenie świętej spodowane stygmatami. Oba obrazy uważane są za najlepsze dzieła Sodomy. Ten sam artysta namalował na lewej ścianie kaplicy scenę Ścięcia Niccolo di Tuldo, nawróconego przed śmiercią przez Katarzynę. Na prawej ścianie Francesco Vanni przedstawił w 1596 r. Uwolnienie opętanego przez świętą Katarzynę.

W prezbiterium ustawiony jest współczesny ołtarz z cyborium i dwoma rzeźbami aniołów, wykonanymi przez Benedetto da Maiano około 1475 r. W kaplicach po bokach prezbiterium znajdują się kolejne interesujące zabytki. W kaplicy na prawo od prezbiterium znajduje się obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem w otoczeniu św. Hieronima i św. Jana Chrzciciela, namalowany w 1476 r. przez Matteo da Giovanni. W ołtarzu drugiej kaplicy na lewo od prezbiterium umieszczona jest Maesta, czyli obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem, namalowany przez Guido da Siena między 1221 a 1270 r. W kaplicy tej znajduje się jeszcze inny cenny obraz Święta Barbara ze świętymi Marią Magdaleną i Katarzyną Aleksandryjską, namalowany przez Matteo di Giovanni w 1479 r. W ostatniej kaplicy zawieszony jest krucyfiks z 2. połowy XV w. przypisywany Lorenzo di Piero, zwanego il Vecchietta.

Siena, kościół San Domenico

LITERATURA

Jepson T., Florencja i Toskania. Przewodnik National Geographic, Warszawa 2011
Knaurs Kulturführer in Farbe, Florenz und Toskana, Augsburg 1998
Strona internetowa: http://www.churchesofflorence.com/sienasandom.htm

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł