Włochy

Turyn, bazylika Superga
Torino, basilica la Superga

Lokalizacja: Turyn, Strada della Basilica (45.080750, 7.767634)
Budowa: 1717-1731
Architekt: Filippo Juvarra
Styl: późny barok

HISTORIA. Bazylika Superga została wzniesiona z fundacji księcia Sabaudii Wiktora Amadeusza II jako wotum dziękczynne dla Matki Bożej za ocalenie Turynu przed oblegającymi miasto wojskami francuskimi w 1706 r. Wiktor Amdeusz II, już jako król Sycylii, powierzył wykonanie projektu kościoła Filippo Juvarra, architektowi pochodzącemu z Messyny, który do 1716 r. przedstawił ostateczną wersję planów świątyni. Jeszcze w tym samym roku rozpoczęto prace na wzgórzu Superga, które obniżono o 40 metrów aby przygotować miejsce pod budowę. Prace budowlane rozpoczęły się w 1717 r. i zostały ukończone w 1731 a kierował nimi Filippo Somazzi.

ARCHITEKTURA. Późnobarokowy kościół złożony jest z centralnej nawy zbudowanej na planie koła, otoczonej kaplicami i nakrytej kopułą. Od wschodu do nawy przylega wydłużone prezbiterium zamknięte półkoliście, od zachodu nawę poprzedza kolumnowy portyk a po bokach do nawy dobudowane są dzwonnice.

Na zewnątrz nawa i dolne partie wież opięte są pilastrami podtrzymującymi wydatny gzyms z belkowaniem i balustradą oraz podzielone są na dwie kondygnacje przebite oknami o różnorodnych barokowych kształtach. Zachodni portyk wsparty jest na ośmiu korynckich kolumnach podtrzymujących trójkątny tympanon. Tambur kopuły rozczłonkowany jest parami kolumn, między którymi rozmieszczone są prostokątne okna zamknięte półkoliście a powyżej małe okna w kształcie elipsy. Wysoki tambur nakrywa kopuła z latarnią zwieńczoną krzyżem. Wieże w górnej części ujęte są narożnymi kolumnami podtrzymującymi wydatne faliste gzymsy i przebite są dużymi półkolistymi prześwitami oraz mniejszymi eliptycznymi otworami, całość zaś wieńczą cebulaste kopuły.

Wewnątrz ściany nawy rozczłonkowane są kanelowanymi półkolumnami i pilastrami, pomiędzy nimi rozmieszczone są naprzemiennie cztery półkoliste arkady otwarte na prezbiterium, płytki przedsionek i kaplice boczne oraz cztery prostokątne wnęki ołtarzowe nad którymi znajdują się pojedyncze empory z balustradami.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENE WNĘTRZA pochodzi z czasu budowy kościoła i jest w całości późnobarokowe. Składają się na nie ołtarze i rzeźby wykonane z marmuru karraryjskiego oraz obrazy. Część rzeźb ołtarzowych wykonał Agostino Comacchini a dwa obrazy św. Ludwika i św. Maurycego namalował Sebastiano Ricci. W kaplicy Najświętszego Sakramentu, na lewo od prezbiterium, umieszczona jest XVII-wieczna rzeźba Matki Bożej z Dzieciątkiem przy której Wiktor Amadeusz II składał śluby, w których obiecywał budowę kościoła.

KRYPTA. Pod kościołem znajduje się krypta w której decyzją Wiktora Amadeusza III umieszczone zostały sarkofagi z ciałami członków dynastii sabaudzkiej: Spoczywają tam m.in.: fundator bazyliki Wiktor Amadeusz II (zm. 1732), Karol Emanuel III (zm. 1773), Wiktor Amadeusz III (zm. 1796), Wiktor Emanuel I (zm. 1824)  i Karol Albert (zm. 1849).

LITERATURA

Knaurs Kulturführer in Farbe. Italien, opr. zb. Augsburg 2000
Sztuka baroku, pod. red. R. Tomana, wyd. Konemann 2000
Strona internetowa: https://www.basilicadisuperga.com/it/cosa-visitare/la-basilica/

Turyn, bazylika Superga

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł