zachodniopomorskie
Szczecin, kościół śś. Piotra i Pawła
Marek SztorcLokalizacja: Szczecin, pl. śś. Piotra i Pawła (53.428029, 14.558944)
Budowa: połowa XV w.
Styl: późny gotyk
HISTORIA. Obecny kościół został zbudowany około połowy XV w. jako trójnawowa, pięcioprzęsłowa hala. W 2. połowie XV w. kościół został rozbudowany przez przedłużenie o przęsło zachodnie i dobudowę kaplicy od północy. Został poważnie uszkodzony w 1677 r. podczas ostrzału miasta dokonanego przez wojska brandenburskie. Następnie w latach 1679-1683 był odbudowywany pod kierunkiem Johanna Dawida Burglina z Ulm. Odbudowana świątynia została pozbawiona filarów i sklepień. W 1702 r. kościół został nakryty drewnianym stropem i dachem z sygnaturką. W latach 1901 r. przeprowadzona została regotycyzacja świątyni, z tego czasu pochodzi schodkowy szczyt fasady i rozeta w portalu głównym oraz portal południowy. Od 1946 r. kościół użytkowany jest przez parafię kościoła polskokatolickiego.
ARCHITEKTURA. Kościół śś. Piotra i Pawła jest budowlą gotycką, złożoną z salowego korpusu sześcioprzęsłowego z niewyodrębnionym prezbiterium, zamkniętym pięciobocznie. Przęsło zachodnie jest dłuższe od pozostałych. Od północy dostawiona jest dwuprzęsłowa kaplica śś. Piotra i Pawła. Przypory wciągnięte są do wewnątrz, między nimi mieszczą sie płytkie kaplice nakryte sklepieniami krzyżowo-żebrowymi. Fasada zachodnia zwieńczona jest neogotyckim szczytem schodkowym z blendami. Portal zachodni regotycyzowany, ostrołukowy z dużą rozetą w podłuczu. Portal południowy zamknięty jest łukiem odcinkowym. Ściany na zewnątrz opięte są pionowymi oprofilowanymi lizenami z parami nisz na ceramicznych wspornikach w formie głów, nisze zwieńczone są wimpergami. Pomiędzy lizenami znajdują się duże okna czterodzielne i pięciodzielne. Kościół nakrywa dach dwuspadowy z barokową wieżyczką na sygnaturkę.
WYSTRÓJ WNĘTRZA. Wewnątrz strop pokrywa polichromia ze scenami Adoracji Baranka, Chrystusa z symbolami ewangelistów oraz Końca Świata, wykonana przez szczecińskiego malarza Ernsta Eichnera.
Rzut poziomy za: Architektura gotycka w Polsce
LITERATURA
Architektura gotycka w Polsce, pod red. T. Mroczko i M. Arszyńskiego, Warszawa 1995
Łoziński J., Pomniki sztuki w Polsce, t. 2, Pomorze, wyd. Arkady
Pilch J., Kowalski S., Leksykon zabytków Pomorza Zachodniego i ziemi lubuskiej, Arkady 2012
