Norymberga, kościół św. Jakuba

Szczegóły: | Odsłony: 26

Norymberga, kościół św. Jakuba
Nürnberg, kirche St. Jacob

Lokalizacja: Norymberga, Jacobsplatz 1 (49.449548, 11.069764)
Budowa: połowa XIV w.–1500 r.
Styl: gotyk i późny gotyk

HISTORIA. W 1209 r. istniała na tym miejscu niewielka romańska kaplica, która została przekazana Zakonowi Krzyżackiemu przez cesarza Ottona IV. Obecny kościół został wzniesiony w dwóch etapach, najpierw około połowy XIV w. zbudowano prezbiterium a około 1500 dobudowano nawę. Po przyjęciu reformacji przez mieszczan Norymbergii kościół nadal pozostawał w rękach Zakonu Krzyżackiego. Po zakończeniu wojny 30-letniej i na mocy pokoju westfalskiego kościół przyznano miastu i od tego czasu pełnił on funkcję protestanckiej świątyni filialnej dla parafii św. Wawrzyńca. W latach 1692-1693 przekształcono wnętrze świątyni, dodając m.in. drewniane empory. W 1810 r. kościół stał się trzecim protestanckim kościołem parafialnym w Norymberdze. Świątynia została zniszczona w czasie alianckich nalotów bombowych na Norymbergę w 1943 r., przetrwały tylko mury obwodowe. Prace przy odbudowie kościoła były prowadzone w latach 1951-1962.

ARCHITEKTURA. Gotycki kościół złożony z obszernej sześcioprzęsłowej nawy i znacznie węższego trójprzęsłowego prezbiterium, zamkniętego pięciobocznie. Od północy do prezbiterium dostawiona jest zakrystia i wysoka wieża. Na zewnątrz nawa i prezbiterium opięte są uskokowymi przyporami, między którymi rozmieszczone są ostrołukowe okna. W prezbiterium wydłużone okna dwu-, trój- i czterodzielne z maswerkami, w nawie dwa rzędy okien, w dolnej kondygnacji trój- i czterodzielne a w górnej dwudzielne z maswerkami. Fasada kościoła ujęta jest w narożnikach uskokowymi przyporami, na osi fasady w przyziemiu znajduje się ostrołukowy, uskokowy portal, bezpośrednio nad nim umieszczone jest duże sześciodzielne ostrołukowe okno z maswerkiem, cała fasada zwieńczona jest trójkątnym szczytem. Nawę i prezbiterium nakrywa wspólny dach dwuspadowy o obniżonych połaciach nad nawą. Wysoka wieża zbudowana jest na planie kwadratu i nakryta hełmem ostrosłupowym. Wewnątrz prezbiterium nakryte jest sklepieniem krzyżowo-żebrowym, nawę w środkowej części drewniany strop kolebkowy a po bokach stropy pól kolebkowe.

WYPOSAŻENIE I WYSTRÓJ WNETRZA. W kościele zachowało się wiele cennych zabytków gotyckiej rzeźby i malarstwa z okresu od XIII do XVI w. W prezbiterium ustawiony jest ołtarz główny w formie tryptyku z lat 1360-1370, jest to najstarszy skrzydłowy ołtarz zachowany w południowych Niemczech. W centralnym polu ołtarza umieszczona jest rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego, na bocznych skrzydłach znajdują się malowane postacie świętych a na rewersach skrzydeł przedstawione są malowane sceny Bożego Narodzenia i Ukrzyżowania. Z rzeźb warto wymienić Marię z Józefem podtrzymujących zmarłego Chrystusa z około 1500 r.; św. Annę Samotrzeć, dzieło Wita Stwosza z około 1500-1505 r.; Grupę Ukrzyżowania z figurami Maryi i św. Jana Ewangelisty, wykonanymi około 1507 r. w warsztacie Wita Stwosza; Ołtarz Hagelsheimerów z płaskorzeźbiony postaciami świętych dziewic z 1516 r. oraz ołtarz dwunastu apostołów z płaskorzeźbionymi postaciami z 1. ćwierci XVI w.

LITERATURA

Knaurs Kulturführer in Farbe Franken, opr. zb., München 1982
Strona internetowa: https://jakobskirche-nuernberg.de

Norymberga, kościół św. Jakuba