Lwów, kościół Matki Bożej Ostrobramskiej

Szczegóły: | Odsłony: 2674

Lwów, kościół Matki Bożej Ostrobramskiej
obecnie cerkiew greckokatolicka

Lokalizacja: Lwów, ul. Łyczakowska 175a (49.836420, 24.066934)
Budowa: 1931-1934
Architekt: Tadeusz Obmiński
Styl: modernizm

HISTORIA. Ostatnią zbudowaną w polskim Lwowie świątynia katolicką jest kościół Matki Bożej Ostrobramskiej na Łyczakowie. W kwietniu 1930 r. rozpisano konkurs na kościół wotywny za ocalenie Lwowa przed Bolszewikami w 1920 r. Inicjatorem budowy był arcybiskup lwowski Bolesław Twardowski, którego poparły władze Lwowa z prezydentem Józefem Neumanem na czele. Na miejsce budowy wybrano najwyższy punkt ulicy Łyczakowskiej. Tak eksponowane miejsce zostało wybrane nieprzypadkowo. Polskim władzom Lwowa chodziło o dominujące usytuowanie kościoła katolickiego w panoramie Lwowa, co miało podkreślić polskość miasta. Z nieznanych przyczyn rozpisanego konkursu nie rozstrzygnięto a do realizacji skierowano projekt znanego lwowskiego architekta Tadeusza Obmińskiego. Prace przy budowie kościoła prowadzone były w latach 1931-34, od śmierci Obmińskiego w 1932 r. kierował nimi architekt Wawrzyniec Dayczak. W 1934 r. kościół został konsekrowany przez arcybiskupa Twardowskiego. Warto wiedzieć, że pozostająca pod opieką salezjanów świątynia pełniła też funkcję kościoła garnizonowego 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich, stacjonujących na Łyczakowie. Po zagarnięciu Lwowa przez Sowietów w 1945 r. kościół został zamieniony na magazyn. Dopiero po rozpadzie ZSRR i powstaniu niepodległej Ukrainy, kościół podobnie jak większość dawnych świątyń katolickich Lwowa, został w 1992 r. przekazany grekokatolikom.

ARCHITEKTURA. Kościół jest budowlą modernistyczną o cechach włoskiego romanizmu. Składa się z obszernej nawy i prezbiterium w formie półkolistej apsydy. Do wschodniej części nawy od północy przylega zakrystia a za nią wysoka dzwonnica, zaś od południa kaplica. Od zachodu fasadę ujmują dwie piętrowe przybudówki połączone trójarkadowym przedsionkiem. Nawę nakrywa dach dwuspadowy, jej boczne, nieco obniżone części nakrywają dachy jednospadowe. Boczne elewacje nawy oraz apsyda przeprute są wąskimi, wydłużonymi oknami, zamkniętymi półkoliście. Fasada frontowa zwieńczona jest trójkątnym szczytem, poniżej w półkolistym oknie zachował się obraz Matki Bożej Ostrobramskiej. Kaplica południowa, w dolnej kondygnacji jest prostokątna, w górnej przechodzi w ośmiobok, nakrywa ją kopuła z latarnią. Dzwonnica kościoła o wysokości 60 m, przypomina włoskie kampanile, jej najwyższa kondygnacja przepruta jest trójarkadowymi prześwitami i nakryta płaskim dachem. Kościół wewnątrz nakryty jest stropem kasetonowym, ściany rozczłonkowane są filarami, wydzielającymi wnęki na pomieszczenie ołtarzy. Wnętrze kościoła zostało ponownie urządzone po 1992 r. na potrzeby obrządku greckokatolickiego.

Autorem zdjęć z wnętrza kościoła jest Andrzej Mleczko

LITERATURA

Burno F., Świątynie nowego państwa. Kościoły rzymskokatolickie II Rzeczpospolitej, Warszawa 2012
Lwów. Ilustrowany przewodnik, wyd. VIA NOVA, Wrocław 2001
Medyński A., Lwów. Przewodnik dla zwiedzających miasto, Lwów 1937 r.
Osip-Pokrywka M., Leksykon zabytków architektury Kresów południowo-wschodnich, Warszawa 2014
Pszczółkowski P., Kresy nowoczesne, Łódź 2016
Rąkowski G., Przewodnik krajoznawczo-historyczny po Ukrainie Zachodniej, t. IV, Lwów, Pruszków 2008