Ukraina
Lwów, kościół św. Marii Magdaleny
Marek SztorcLwów, kościół św. Marii Magdaleny
Lokalizacja: Lwów, Bandery 10 (49.835131, 24.017678)
Budowa: 1615-30, 2. połowa XVIII w.
Architekt: Maciej Urbanik
Styl: manieryzm, barok
Od czasu do czasu polskie media informują o staraniach podejmowanych przez Polaków mieszkających we Lwowie, których celem jest odzyskanie kościoła św. Marii Magdaleny. Niestety jak dotąd zabiegi polskiej mniejszości nie przyniosły oczekiwanych efektów. Wprawdzie od 2001 r. w kościele ponownie odprawiane są nabożeństwa ale parafia zmuszona jest odpłatnie wynajmować świątynię. Przeciągająca się sprawa zwrotu kościoła potwierdza silne antypolskie nastawienie władz Lwowa.
HISTORIA. Budowę kościoła rozpoczęto na początku XVII w. i osadzono przy nim dominikanów. W latach 1615-30 powstało zachowane do dziś prezbiterium. W 2. połowie XVII w. do kościoła dostawiono nawę, którą następnie rozbudowano na początku 2. połowy XVIII w. w trójnawowy korpus według projektu Macieja Urbanika. W 1784 r. pod zaborem austriackim lwowski klasztor dominikanów uległ kasacie a zabudowania klasztorne przekazano w ręce Galicyjskiego Funduszu Religijnego. W 1889 r. wieże kościoła zostały nakryte nowymi neobarokowymi hełmami. W 1962 r. władze sowieckie odebrały kościół parafii rzymskokatolickiej i zamieniły go na salę organową, którą to funkcję pełni do dzisiaj.
ARCHITEKTURA. Kościół złożony jest z manierystycznego prezbiterium, zamkniętego trójbocznie oraz późnobarokowego bazylikowego korpusu o trzech nawach i czterech przęsłach, poprzedzonego dwuwieżową fasadą. Prezbiterium i nawę główną nakrywają dachy dwuspadowe, zaś nawy boczne nakryte są dachami jednospadowymi. Nad prezbiterium wznosi się wieżyczka na sygnaturkę z latarnią. Prezbiterium jest niższe od korpusu, jego ściany są przeprute dużymi półkolistymi oknami i zwieńczone fryzem konsolkowym. Elewacje nawy głównej posiadają podziały ramowe, nawa główna i nawy boczne oświetlone są oknami zamkniętymi łukiem segmentowym. Fasada frontowa jest trójosiowa, dwukondygnacjowa i ujęta po bokach wieżami. Podzielona jest pilastrami i przedzielona wydatnymi gzymsami. W środkowej części dolnej kondygnacji mieści portal wejściowy, ujęty półkolistą arkadą wypukłego balkonu. Środkową część fasady wieńczy szczyt nakryty odcinkowym naczółkiem i ujęty rzeźbami świętych dominikańskich. Wieże nakryte są neobarokowymi hełmami z latarniami. Wnętrza kościoła nakryte są sklepieniami kolebkowymi z lunetami. Ściany nawy głównej rozczłonkowane są parami pilastrów, dźwigających wydatny gzyms z belkowaniem. Nawy boczne otwarte są do nawy głównej półkolistymi arkadami. Bogate wyposażenie kościoła zostało zniszczone lub rozproszone po muzealnych magazynach.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Zachował sie barokowy ołtarz główny z 1634 r. w formie potrójnej arkady ze scenami z życia św. Marii Magdaleny. Sowiecką zawieruchę przetrwały też największe we Lwowie organy wykonane w 1936 r. przez firmę Rieger.
LITERATURA
Lwów. Ilustrowany przewodnik, wyd. „VIA NOVA”, Wrocław 2001
Miłobędzki A., Architektura polska XVII wieku, Warszawa 1980
Osip-Pokrywka M., Leksykon zabytków architektury Kresów południowo-wschodnich, Warszawa 2014
Ostrowski J.K., Lwów, Dzieje i sztuka, Kraków 1997
Rąkowski G., Przewodnik krajoznawczo-historyczny po Ukrainie Zachodniej, t. IV, Lwów, Pruszków 2008
Strona internetowa: http://mariamagdalena.lviv.ua/pl/ (dostęp 12.06.2014)
Lwów, kościół św. Marii Magdaleny
Kościoły we Lwowie opisane na stronie zabytkowekoscioly.net
Lwów, katedra Wniebowzięcia NMP
Lwów, katedra ormiańska
Lwów, cerkiew Wołoska
Lwów, sobór św. Jerzego
Lwów, kościół Bożego Ciała, dominikanów
Lwów, kościół św. Andrzeja, bernardynów
Lwów, kościół śś. Piotra i Pawła, jezuitów
Lwów, kościół Matki Bożej Gromnicznej, karmelitanek bosych
Lwów, kościół św. Marii Magdaleny
Lwów, kościół św. Antoniego
Lwów, kościół św. Elżbiety
Lwów, kościół Matki Bożej Ostrobramskiej