Vicenza, katedra Santa Maria Assunta

Szczegóły: | Odsłony: 1055

Vicenza, katedra Santa Maria Assunta
Vicenza, katedra Wniebowzięcia NMP
Vicenza, duomo Santa Maria Assunta

Katedra w Vicenzy to budowla gotycko-renesansowa, posiadająca bogate wyposażenie wnętrza. Zobaczyć możemy dzieła tej miary artystów co Lorenzo Veneziano, Giulio Romano, Alessandro Vittoria czy Giambattista Pittoni.

Lokalizacja: Vicenza, Piazzetta Duomo (45.546340, 11.543894)
Budowa: XV – XVI w.
Architekt: Lorenzo da Bologna, Andrea Palladio
Styl: gotyk, renesans

HISTORIA. Pierwsza świątynia na tym miejscu powstała już w IV w. Kolejny kościół zbudowano około 600 r. za czasów Oronzia, pierwszego biskupa Vicenzy. Kolejne wieki przynosiły zniszczenia w czasie trzęsienia ziemi w 1117 r. oraz podczas najazdu wojsk cesarza Fryderyka II w 1236 r. Za każdym razem kościół był odbudowywany i przekształcany. Obecna katedra została wzniesiona w XV w. Fasada powstała w latach 1444-1467 a budowę apsydy rozpoczęto w 1482 r. według projektu Lorenzo da Bologna. Tambur i kopuła nad prezbiterium zostały zaprojektowane i wzniesione pod kierunkiem samego Andrei Palladio w latach 50-tych i 60-tych XVI w. Katedra ucierpiała bardzo w wyniku alianckich nalotów w 1944 r. Zniszczeniu uległy wtedy kopuła i część nawy a uszkodzona została fasada i południowe kaplice. Odbudowa katedry została ukończona w latach 60-tych XX w. ale prace restauratorskie ostatecznie zakończyły się dopiero w 2002 r.

ARCHITEKTURA. Gotycko - renesansowy kościół złożony jest z wydłużonej nawy ujętej po bokach rzędami kaplic i podwyższonego prezbiterium zamkniętego półkoliście i nakrytego kopułą, pod którym znajduje się obszerna krypta. Fasada kościoła jest gotycko-renesansowa. Dolna kondygnacja gotycka, podzielona została na pięć płytkich ostrołukowych arkad. W środkowej, uskokowej arkadzie mieści się portal wejściowy a w przylegających do niej arkadach znajdują się lancetowate, dwudzielne okna ostrołukowe. Górna renesansowa kondygnacja jest także pięciodzielna a w środkowym polu znajduje się duża rozeta. Fasadę wieńczy podwójny szczyt ze spływami, obeliskami i posągami świętych. Ściany nawy podzielone są lizenami i przyporami wciągniętymi pomiędzy kaplice boczne, w górnej części przebite są ostrołukowymi, dwudzielnymi oknami oraz zwieńczone gzymsem arkadkowym. Ściany prezbiterium przebite są wąskimi i wysokimi oknami zamkniętymi półkoliście. Od południa do nawy prowadzi portal ostrołukowy a od północy manierystyczny portal zaprojektowany przez Andrea Palladio. Nawę nakrywa spłaszczony dach dwuspadowy, południowe kaplice nakryte są dachami jednospadowymi, kaplice północne ustawione poprzecznie, nakryte są dachami dwuspadowymi. Prezbiterium nakrywa kopuła na niskim tamburze. Wewnątrz nawa nakryta jest sklepieniem krzyżowym, prezbiterium oddzielone półkolistą arkadą nakrywa kopuła. Kaplice boczne otwarte są do nawy ostrołukowymi arkadami i nakryte są sklepieniami krzyżowymi .

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. W prezbiterium znajduje się renesansowy ołtarz główny, wykonany w latach 1534 - 1536 przez Giovanniego di Giacomo da Porlezza i Girolamo Pittoni da Lumignano. Po środku w półkolistym obramieniu umieszczone jest tabernakulum a po obu stronach rozmieszczone są dużych rozmiarów obrazy ze scenami Starego Testamentu i historii Krzyża Świętego, całość łączy balustrada z posągami świętych. W ołtarzu w krypcie pod prezbiterium umieszczona jest późnogotycka rzeźba Madonny z około 1450 r. W kaplicach bocznych znajduje się wiele cennych ołtarzy i pomników nagrobnych. Najcenniejszym zabytkiem jest umieszczony w trzeciej kaplicy po prawej poliptyk namalowany przez Lorenzo Veneziano w 1356 r. W polu głównym przedstawiona jest scena Zaśnięcia NMP, powyżej scena Ukrzyżowania a po bokach postacie apostołów, ewangelistów i świętych. W czwartej kaplicy po lewej stronie nawy w ołtarzu umieszczony jest obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem ze śś. Łucją i Magdaleną, dzieło Bartolomeo Mantagny z przełomu XV i XVI w. Innym interesującym dziełem jest obraz Tronującej Madonny w otoczeniu śś. Mikołaja z Tolentino i Mikołaja z Bari, namalowany przez Giambattistę Pittoniego w 1744 r. Spośród pomników nagrobnych warto wymienić nagrobek Lavinia Thiene zaprojektowany przez Giulio Romano i umieszczony w pierwszej kaplicy po lewej. Godny uwagi jest też pomnik Girolamo i Giovanniego Battisty Gualdo, wykonany w 1574 r. przez Alessandro Vittorię i ustawiony w czwartej kaplicy po prawej stronie.

LITERATURA

Venedig und Venetien, opr. zb., Augsburg 1998
Strona internetowa: http://www2.museodiocesanovicenza.it/it/museo/museo-e-territorio/cattedrale / (dostęp 12.04.2021

Vicenza, katedra Santa Maria Assunta