Austria
Wiedeń, kościół św. Piotra
Marek SztorcWiedeń, kościół św. Piotra
Wien, Peterskirche
Lokalizacja: Wiedeń - Innere Stadt, Petersplatz 1 (48.209375, 16.370075)
Budowa: 1702-1733
Architekt: Johann Lucas von Hildebrandt
Styl: barok
HISTORIA. Legenda mówi, że pierwszy kościół na tym miejscu fundował Karol Wielki. W średniowieczu powstała tu gotycka świątynia, która została rozebrana w 2. połowie XVII w. Budowa obecnego kościoła rozpoczęła się w 1702 r. według projektu Gabriela Montaniego. Następnie w latach 1703-1733 prace kontynuował według własnych planów Johann Lucas von Hildebrandt. W latach 1751-53 zbudowano kruchtę według projektu Martino Altamonte.
ARCHITEKTURA. Jest to kościół barokowy. Złożony jest z eliptycznej nawy, ujętej po bokach kaplicami oraz z wydłużonego prezbiterium zamkniętego ścianą prostą o ściętych narożnikach. Po bokach prezbiterium dostawione są przybudówki zakrystyjne. Nawa nakryta jest wysoką na 56 metrów kopułą z latarnią, zasłoniętą dwukondygnacjową fasadą, flankowaną dwiema wieżami. Wieże ustawione zostały ukośnie, podzielone na trzy kondygnacje i nakryte barokowymi hełmami. W dwóch dolnych kondygnacjach wież mieszczą się półkoliste wnęki, mieszczące posągi świętych. Dolna kondygnacja fasady poprzedzona jest kruchtą ozdobioną personifikacjami Wiary, Nadziei i Miłości. Na zewnątrz ściany kościoła opięte są pilastrami i obwiedzione wydatnymi gzymsami, wnętrze oświetlają okna o różnorodnym wykroju i bogatych obramieniach. W dolnej części pd.-wsch. elewacji znajduje się relief przedstawiający scenę Ustawienia Krzyża przez Karola Wielkiego. Ściany wewnątrz kościoła opięte są pilastrami dźwigającymi obiegające belkowanie. Duże arkady prezbiterium, chóru muzycznego oraz kaplic bocznych rozmieszczone są naprzemiennie z mniejszymi arkadami kaplic. Kopuła umieszczona jest na tamburze, którego ściany opięte są parami pilastrów, a między nimi rozmieszczone są okna, zamknięte łukiem segmentowym.
WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA jest jednolite i późnobarokowe. Kopułę zdobi fresk ze sceną Wniebowzięcia NMP wykonany przez Johanna Michaela Rottmayra w 1711 r. Ołtarz główny wykonany został według projektu Antonio Galli-Bibieny. Umieszczony w ołtarzu obraz Martino Altamonte przedstawia Uzdrowienie przez Jezusa sparaliżowanego przed świątynią w Jerozolimie. U wejścia do prezbiterium po lewej stronie ambona z płaskorzeźbą Jezusa nauczającego w świątyni a po prawej ołtarz z grupą rzeźb przedstawiającą Utopienie św. Jana Nepomucena w Wełtawie, którą wykonał w 1729 r. Lorenzo Mattielli. W kaplicach bocznych ustawione są ołtarze. W lewej kaplicy przy prezbiterium znajduje się obraz św. Rodziny, namalowany przez Martino Altomonte oraz relikwiarz św. Donata. W prawej kaplicy przechowywana jest trumienka z relikwiami św. Benedykta. W dużej kaplicy po lewej stronie znajduje się obraz Męczeństwo św. Sebastiana, namalowany przez Antona Schojansa w 1714 r., zaś w prawej kaplicy obraz św. Franciszka, malowany przez Johanna Michaela Rottmayra w 1714 r. Dwie kolejne kaplice usytuowane są przy wejściu. W lewej umieszczony jest obraz Martino Altamonte przedstawiający św. Antoniego.
Rzut poziomy za https://commons.wikimedia.org
LITERATURA
Gostyński W., Wiedeń. Przewodnik, Warszawa 1985
Rüttnauer G., Knaurs Kulturführer in Farbe Wien und umgebung, Augsburg 1998
Toman R., Wien. Kunst und Architektur, wyd. Ullman 2012
Sztuka baroku, pod. red. R. Tomana, wyd. Konemann 2000
Strona internetowa: http://www.peterskirche.at (dostęp 06.04.2017)
Wiedeń, kościół św. Piotra
Kościoły w Wiedniu opisane na stronie: zabytkowekoscioly.net
Wiedeń, katedra św. Szczepana
Wiedeń, kościół św. Karola Boromeusza
Wiedeń, kościół am Hof
Wiedeń, kościół augustianów
Wiedeń, kościół dominikanów
Wiedeń, kościół franciszkanów
Wiedeń, kościół jezuitów
Wiedeń, kościół kapucynów
Wiedeń, kościół Maria am Gestade
Wiedeń, kościół Mariahilf
Wiedeń, kościół Matki Bożej Zwycięskiej
Wiedeń, kościół minorytów
Wiedeń, kościół paulinów
Wiedeń, kościół pijarów
Wiedeń, kościół salezjanek
Wiedeń, kościół szkocki
Wiedeń, kościół Trójcy Przenajświętszej
Wiedeń, kościół Świętej Trójcy (Wotrubakirche)
Wiedeń, kościół wotywny
Wiedeń, kościół św. Józefa na Kahlenbergu
Wiedeń, kościół św. Karola Boromeusza na Cmentarzu Centralnym
Wiedeń, kościół św. Michała
Wiedeń, kościół św. Piotra