Wiedeń, kościół wotywny

Szczegóły: | Odsłony: 6434

Wiedeń, kościół wotywny
Wien, Votivkirche

Lokalizacja: Wiedeń - Alsergrund, Ringstraße (48° 12′ 55.46″ N, 16° 21′ 31.09″ E)
Budowa: 1856-79
Architekt: Heinrich von Ferstel
Styl: neogotyk

HISTORIA. Kościół został zbudowanY z inicjatywy arcyksięcia Ferdynanda Maksymiliana, późniejszego cesarza Meksyku, jako wotum za ocalenie brata, cesarza Franciszka Józefa, z zamachu dokonanego na jego życie 18 lutego 1853 r. przez anarchizującego szewca Janosa Libenyi. W ogłoszonym konkursie na projekt kościoła uczestniczyło 75 architektów. Zwyciężył młody 26-letni Heinrich von Ferstel, który w swoim projekcie świadomie nawiązał do gotyckich katedr francuskich. Budowę kościoła rozpoczęto w 1856 r. i ukończono w 1879 r. W założeniach kościół miał pełnić funkcję Panteonu, miejsca spoczynku wybitnych Austriaków. Ostatecznie z planów tych nic nie wyszło a świątynia pełniła do 1918 r. funkcję kościoła garnizonowego.

ARCHITEKTURA. Votivkirche jest jedną z największych neogotyckich świątyń w Europie. Jest to trójnawowa bazylika z transeptem i wielobocznie zamkniętym prezbiterium, poprzedzona dwuwieżową fasadą od południowego wschodu. Prezbiterium, otoczone jest obejściem, wieńcem siedmiu kaplic i przybudówkami zakrystyjnymi. Transept jest trójnawowy, jego środkowe nawy zamknięte są ścianami prostymi i poprzedzone przedsionkami. Boczne nawy transeptu zamknięte są pięciobocznie. Korpusu trójnawowy, czteroprzęsłowy z kaplicami po bokach, poprzedzony dwuwieżową fasadą z trzema przedsionkami w przyziemiu. Prezbiterium, transept i nawa główna nakryte są dachami dwuspadowymi, nad obejściem prezbiterium i nad nawami bocznymi dachy jednospadowe. Dachy pokryte są glazurowaną kolorową dachówką, ułożoną w geometryczne wzory. Na zewnątrz kościół opięty jest uskokowymi przyporami oraz łukami oporowymi. Ściany przeprute są dużymi oknami dwu-, cztero- i sześciodzielnymi z maswerkami. Całość dopełnia bardzo bogaty detal architektoniczny m.in.: sterczyny, pinakle, kwiatony i szczyty. Fasada frontowa ujęta jest dwiema czworobocznymi wieżami, wysokimi na 99 metrów, w górnej kondygnacji przechodzącymi w ośmiobok i nakrytymi ażurowymi ostrosłupowymi hełmami. Środkowa część fasady zwieńczona jest trójkątnym szczytem z posągami aniołów. Poniżej w środkowym polu olbrzymia rozeta z maswerkiem, po bokach duże, czterodzielne okna ostrołukowe. W przyziemiu fasady znajdują się trzy ostrołukowe portale wejściowe, zwieńczone wimpergami. W tympanonie portalu głównego znajdują się figury patronów poszczególnych krajów Monarchii Habsburgów oraz postaci czterech ewangelistów i ze Starego Testamentu. W tympanonach bocznych portali sceny Zwiastowania (lewy) i Zmartwychwstania (prawy). Ściany frontowe ramion transeptu zakończone są trójkątnymi szczytami i wypełnione wielkimi, sześciodzielnymi oknami ostrołukowymi z maswerkami. W przyziemiu znajdują się portale poświęcone Bogu Ojcu i Duchowi Świętemu. Wnętrza kościoła nakryte są sklepieniami krzyżowo-żebrowymi, wspartymi na wielobocznych filarach. Nawy boczne i obejścia otwarte są do nawy głównej i prezbiterium ostrołukowymi arkadami.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. W oknach oglądać możemy witraże, wykonane w latach 1963-64, będące częściowo rekonstrukcją zniszczonych podczas II wojny światowej. Zrekonstruowany witraż zobaczymy m.in. w oknie prawego ramienia transeptu, który przedstawia Chrzest Chrystusa i Przemienienie Pańskie, patronów cesarza Franciszka Józefa, Archanioła Michała walczącego ze smokiem oraz cesarza klęczącego u stóp Matki Boskiej. Na sklepieniu nawy głównej bracia Franz i Karl Jobst namalowali jeszcze w XIX w. polichromię przedstawiającą Drzewo Jessego. Ołtarze w kościele są neogotyckie i powstały przeważnie w 4. ćw. XIX w. W kaplicy Różańcowej ustawiony jest marmurowy pomnik nagrobny hrabiego Niklasa Salma (zm. 1530), dowódcy obrony Wiednia podczas oblężenia przez wojska tureckie w 1529 r. W osobnym pomieszczeniu znajduje się późnogotycki ołtarz antwerpski z XV w. ze scenami Pasji Chrystusa. Z 1878 r. pochodzą 61-głosowe organy wykonane przez Walckera z Ludwigsburga.

Rzut poziomy za: http://www.albertmilde.com/deu/votivkirche01.html

LITERATURA

Gostyński W., Wiedeń. Przewodnik, Warszawa 1985
Koch W., Style w architekturze, Warszawa 1996
Nowak M., Czerwińska B., Wiedeń. Przewodnik, wyd. ExpressMap 2013
Szkurłat A., Wotywny kościół, [w:] Spotkania z zabytkami 10/1996
Rüttnauer G., Knaurs Kulturführer in Farbe Wien und umgebung, Augsburg 1998
Toman R., Wien. Kunst und Architektur, wyd. Ullman 2012
Strona internetowa: http://www.votivkirche.at/

Wiedeń, kościół wotywny