Wrocław, kościół św. Marii Magdaleny

Szczegóły: | Odsłony: 4410

Wrocław, kościół św. Marii Magdaleny,
obecnie katedra kościoła polsko-katolickiego diecezji wrocławskiej

Lokalizacja: Wrocław, ul. Szewska 10 (51.109444,17.034722)
Budowa: 1386 - połowa XV w.
Styl: gotyk

HISTORIA. Obecny gotycki kościół wzniesiony został w kilku etapach. W latach 1342-1362 wzniesiono mury obwodowe i sklepienia naw bocznych, a około 1386 r. nakryto sklepieniami nawę główną. W pierwszej połowie XV w. między przyporami dobudowano kaplice i kruchty. Wreszcie około połowy XV w. ukończono wieże, które w 1533 r. połączono galerią, zaś w 1565 nakryto nowymi hełmami. W 1546 r. wmurowano od południa romański portal pochodzący z rozebranego w tym czasie opactwa na Ołbinie. W 1525 r. kościół został przejęty przez ewangelików. W 1945 r. kościół został poważnie uszkodzony w czasie sowieckiej ofensywy, m.in. zniszczeniu uległy dachy i zawaliła się południowa wieża. Odbudowa rozpoczęła się w 1947 r., po jej zakończeniu świątynia została przekazana kościołowi polskokatolickiemu i pełni funkcję katedry.

ARCHITEKTURA. Jest to dużych rozmiarów budowla długości 62,8 m, szerokości 32 m i wysokości nawy głównej sięgającej 23 m. Posiada układ bazylikowy, o trzech nawach i siedmiu przęsłach. Od zachodu przylegają dwie kwadratowe wieże, opięte przyporami, na wysokości piątej kondygnacji połączone nadwieszonym mostkiem. Na zewnątrz kościół opięty jest łukami oporowymi a pola między przyporami zabudowane zostały kaplicami i kruchtami. Do prezbiterium od północy przylega trójprzęsłowa zakrystia w formie dwunawowej hali. Nawę główną i prezbiterium nakrywa dach trójpołaciowy, nad nawami bocznymi i kaplicami dachy pulpitowe. Wnętrze rozświetlają duże okna ostrołukowe, trój- i czterodzielne z maswerkami. Od zachodu prowadzi do wnętrza portal z ostrołukową archiwoltą ujętą w rzeźby śś. Marii Magdaleny i Jana Chrzciciela na konsolach. Jednak najcenniejszym zabytkiem kościoła jest wstawiony w południową ścianę kościoła romański portal, pochodzący z opactwa benedyktynów na Ołbinie. Uznawany jest powszechnie za najokazalszy portal romański w Polsce. Wykonany został przez warsztat pochodzący z Lombardii i Akwitanii w 4 ćw. XII w. Jest uskokowy, zamknięty półkoliście z trzema wałkami archiwolt i zewnętrzną archiwoltą prostokątną, wspartymi na trzech parach kolumn. Archiwolty, kolumny i i ich głowice ozdobione zostały dekoracjami figuralnymi, roślinnymi i szewronowymi. Wewnątrz kościoła dwa przęsła prezbiterium nakryte są sklepieniami gwiaździstymi, zaś sąsiednie przęsła naw bocznych przekryto sklepieniami trójdzielnymi siedmiopolowymi. Pozostałe części nakryte są sklepieniami krzyżowo-żebrowymi.

WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Ściany wewnątrz kościoła zdobi bogaty zespół nagrobków i epitafiów mieszczan wrocławskich od XV do XVIII w. Uwagę zwracają też: renesansowa ambona z lat 1579-81, nakryta baldachimem oraz gotyckie sakramentarium kolumnowe z około 1410 r., ozdobione płaskorzeźbionymi scenami Biczowania, Ukrzyżowania i Zmartwychwstania Chrystusa.

Rzut poziomy za: Pilch J., Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa 2005

LITERATURA

Antkowiak Z., Kościoły Wrocławia, Wrocław 1991
Architektura gotycka w Polsce, pod red. T. Mroczko i M. Arszyńskiego, Warszawa 1995
Pilch J., Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa 2005
Sztuka polska romańska i przedromańska do schyłku XIII w., pod. red. M. Walickiego, Warszawa br.

Wrocław, kościół św. Marii Magdaleny