Wilno, kościół śś. Jakuba i Filipa

Szczegóły: | Odsłony: 830

Wilno, kościół śś. Jakuba i Filipa

Lokalizacja: Wilno - Łukiszki, Vasario 16-osios g. 11 (54.690817, 25.272106)
Budowa: 1690-1737, 1743-47
Styl: późny barok

HISTORIA. Pierwotny drewniany kościół został ufundowany w 1624 r. przez kasztelana smoleńskiego Jerzego Litawora Chreptowicza, który sprowadził także dominikanów do posługi duszpasterskiej. W 1655 r. kościół został zniszczony w czasie najazdu na Litwę wojsk moskiewskich. Następnie został odbudowany z fundacji m.in. Kazimierza Jana Sapiehy hetmana wielkiego litewskiego i wojewody wileńskiego. Obecny kościół został zbudowany w latach 1690-1737, następnie w latach 1743-47 dostawiono fasadę. W XVIII w. dobudowano do kościoła barokową kaplicę św. Jacka. W 1844 r. po kasacie klasztoru dominikanów kościół stał się świątynią parafialną. W okresie sowieckim kościół został zamknięty i urządzono w nim stację pogotowia ratunkowego. W 1990 r. kościół został zwrócony katolikom.

ARCHITEKTURA. Późnobarokowy kościół złożony jest z krótkiego prezbiterium zamkniętego półkolistą apsydą i obszernej dwuprzęsłowej nawy poprzedzonej szeroką fasadą. Fasada jest pięciodzielna i dwukondygnacjowa oraz podzielona pilastrami. Z bocznych pól fasady wyrastają dwie kondygnacje wież o ściętych narożnikach i nakryte spłaszczonymi hełmami. Środkową część fasady wieńczy szczyt nakryty trójkątnym naczółkiem i ujęty spływami wolutowymi. Poniżej na osi portal wejściowy z tablicą inskrypcyjną a nad nim dwa duże okna zamknięte łukami odcinkowymi. Boczne elewacje kościoła o podziałach ramowych, przebite są oknami o łukach odcinkowych. Prezbiterium i nawa nakryte są dachami dwuspadowymi. Wewnątrz ściany kościoła podzielone są pilastrami podtrzymującymi obiegający gzyms z belkowaniem. Nawę i prezbiterium nakrywają sklepienia kolebkowe z lunetami na gurtach

WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Mimo dewastacji w okresie sowieckim w kościele zachowała się część późnobarokowego wyposażenia z 2. połowy XVIII w.: kilka ołtarzy, ambona oraz prospekt organowy. W ołtarzu głównym kościoła umieszczony jest łaskami słynący obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem. Na ścianach zachowało się kilka tablic epitafijnych, m.in. doktora Hipolita Jundziłła oraz księdza Stanisława Iszora, straconego w 1863 r. na Łukiszkach za odczytanie z ambony odezwy powstańczej.

LITERATURA

Kłos J., Wilno. Przewodnik krajoznawczy, Wilno 1937
Krajewski J., Wilno i okolice. Przewodnik, Pruszków 2013
Osip-Pokrywka Mirosław i Magdalena, Leksykon zabytków kresów północnowschodnich, wyd. Arkady, Warszawa 2015

Wilno, kościół śś. Jakuba i Filipa