Warszawa, kościół Matki Bożej Loretańskiej

Szczegóły: | Odsłony: 11

Warszawa, kościół Matki Bożej Loretańskiej

Lokalizacja: Warszawa - Praga Północ, Ratuszowa 5A (52.256687, 21.027667)
Budowa: 1640-1645, 1853
Architekt: Constante Tencalla, Alfons Kropiwinicki
Styl: barok, klasycyzm

HISTORIA. W 1617 r. bernardyni zbudowali na Pradze drewniany kościół i klasztor. Dzięki wsparciu króla Zygmunta III Wazy i jego syna Władysława IV Wazy w latach 1628-1638 zastąpiono murowanym kościołem pod wezwaniem św. Andrzeja. W latach 1640-1645 z fundacji króla Władysława IV Wazy i jego żony Cecylii Renaty do kościoła dobudowano kaplicę Matki Bożej Loretańskiej. Autorem projektu był włoski architekt działający w Polsce Constante Tencalla. Ze względu na rosnący kult figury Matki Bożej umieszczonej w kaplicy, obudowano ją krużgankami. W czasie potopu szwedzkiego świątynia została ograbiona a wota i marmurowe rzeźby wywieziono do Szwecji. W 1738 r. kościół otrzymał za patronkę Najświętszą Pannę Maryję Niepokalanie Poczętą. W 1811 r. w związku z podjęciem prac fortyfikacyjnych Pragi, kościół i klasztor zostały rozebrane. Zdecydowany sprzeciw mieszkańców uratował kaplicę, do której krótko potem przeniesiono łaskami słynącą XV-wieczną figurę Matki Bożej Kamionkowskiej. W 1821 r. kaplica została powiększona o kruchtę a w 1853 r. uzyskała obecny wygląd w wyniku rozbudowy przeprowadzonej według projektu Alfonsa Kropiwnickiego. W 1865 r. powiększona kaplica została podniesiona do rangi kościoła parafialnego. W 1944 r. kościół został uszkodzony na skutek ostrzału artyleryjskiego. W 1945 r. odbudowano jego fasadę a w latach 1958-1964 nastąpiła restauracja Domku Loretańskiego, wtedy też odbudowano, rozebraną w 1811 r. północną i wschodnią część krużganków.

ARCHITEKTURA. Barokowy domek loretański zbudowany na planie prostokąta, z czterech stron otoczony krużgankami a od południa poprzedzony piętrową klasycystyczną dobudówką. Fasada dobudówki południowej jest trójdzielna, podzielona pilastrami, z portalem w przyziemiu, dużymi oknami zamkniętymi półkoliście na piętrze i nakryta trójkątnym tympanonem. Narożniki południowej elewacji krużganków ujęte są owalnymi basztami, nakrytymi kopułami z latarniami. Krużganki okalające nawę nakryte są dachami jednospadowymi. Elewacje nawy o podziałach ramowych przebite są szerokimi prostokątnymi oknami zamkniętymi łukami odcinkowymi. Domek Loretański zwieńczony jest balustradą i nakryty dachem czterospadowym ze zdwojoną wieżyczka na sygnaturkę.

DOMEK LORETAŃSKI. Ściany Domku rozczłonkowane są półkolumnami posadowionymi na wysokich cokołach i podtrzymującymi odcinki belkowania. Pomiędzy półkolumnami znajdują się nisze z posągami świętych, portale z czarnego marmuru i freski z XIX w. Malowidła te przedstawiają m.in. sceny Bożego Narodzenia, Pokłonu Trzech Króli, Ucieczki do Egiptu czy Wniebowzięcia NMP. We wnętrzu Domku zachowała się łaskami słynąca gotycka rzeźba Matki Bożej Kamionkowskiej z XV w., która jest najstarszym tego typu zabytkiem zachowanym w Warszawie. Znajduje się tu także barokowa ambona z XVII w.

LITERATURA

Popkowicz-Tajchert R., Zabytkowe kościoły Warszawy, Warszawa 2000
Strona internetowa: https://bedeker.waw.pl/index.php/2020/04/11/kosciol-matki-bozej-loretanskiej-na-warszawskiej-pradze/

Warszawa, kościół Matki Bożej Loretańskiej