mazowieckie
Warszawa, katedra św. Floriana i św. Michała Archanioła
Lokalizacja: Warszawa - Stara Praga, pl. Weteranów 1863 (52.251810, 21.030629)
Budowa: 1888-1901
Architekt: Józef Pius Dziekoński
Styl: neogotyk
HISTORIA. Po uzyskaniu zgody władz carskich na budowę kościoła w 1886 r. rozpisano konkurs na jego projekt. Zwyciężył w nim warszawski architekt Józef Pius Dziekoński, którego projekt po wprowadzeniu pewnych korekt skierowano do realizacji. Budowę kościoła rozpoczęto w 1888 a w 1901 r. odbyła się konsekracja świątyni. Budowę ukończono w 1904 r. W latach 1932-34 wysokie na 75 m wieże zostały obniżone do 2/3 ich wysokości ze względu pękanie ścian pod ciężarem hełmów. Kościół został wysadzony przez Niemców we wrześniu 1944 r. Po wojnie odbudowano go w latach 1947-72. W 1992 r. został podniesiony do godności katedry diecezji warszawsko-praskiej.
ARCHITEKTURA. Neogotycki, złożony z trójnawowego, czteroprzęsłowego bazylikowego korpusu, transeptu i dwuprzęsłowego prezbiterium zamkniętego trójbocznie. Od frontu kościół poprzedza dwuwieżowa fasada. W jej dolnej części rozmieszczone są trzy ostrołukowe portale wejściowe zwieńczone wimpergami. Środkową część fasady wieńczy trójkątny szczyt. Wieże w dolnej części kwadratowe, powyżej przechodzące w ośmioboczne i nakryte smukłymi ostrosłupowymi hełmami. Do prezbiterium po obu stronach dobudowane są przybudówki zakrystyjne oraz smukłe ośmioboczne wieżyczki zwieńczone ostrosłupowo. Elewacje kościoła opięte są uskokowymi przyporami, z których wyrastają łuki oporowe. Między nimi rozmieszczone są ostrołukowe okna, zwykle trójdzielne z maswerkami. Ściany transeptu zwieńczone są uskokowymi szczytami ze sterczynami i szczycikami. Nawa główna, ramiona transeptu i prezbiterium nakryte są dachami dwuspadowymi połączonymi na skrzyżowaniu ostrosłupową wieżyczką na sygnaturkę. Nawy boczne nakryte są dachami jednospadowymi. Wnętrza nakryte są sklepienia krzyżowo-żebrowymi, wspartymi na potężnych filarach. Ściany nawy głównej podzielone są na trzy kondygnacje. W dolnej kondygnacji ostrołukowe arkady, powyżej ślepe triforia i w trzeciej kondygnacji ostrołukowe okna trójdzielne z kolistymi maswerkami.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Oryginalne wyposażenie w całości przepadło w 1944 r. Duże 57-głosowe organy pochodzą z katedry św. Jana Chrzciciela na Starym Mieście. Na ścianach kościoła umieszczone są popiersia księży: Ignacego Kłopotowskiego i Ignacego Dudrewicza oraz tablice upamiętniające m.in. Józefa Piłsudskiego i budowniczego kościoła Józefa Piusa Dziekońskiego, strażaków polskich poległych w walce o niepodległości i w akcjach ratowniczych a także olimpijczyków polskich zamordowanych przez NKWD w Charkowie i Katyniu w 1940 r. W kruchcie znajduje się krucyfiks uważany przez mieszkańców Pragi za łaskami słynący.
Przed katedrą ustawiony jest pomnik ks. Ignacego Skorupki, wykonany w 2005 r. przez rzeźbiarza Andrzeja Renesa.
LITERATURA
Mórawski K., Głębocki W., Warszawa. Mały przewodnik, Warszawa 1997
Stefański K., Architektura XIX w. na ziemiach polskich, Warszawa 2005
Żabicki J., Leksykon zabytków Mazowsza i Podlasia, Warszawa 2010
Strona internetowa: http://www.katedra-floriana.waw.pl (dostęp 23.06.2018)
Warszawa, katedra św. Floriana i św. Michała Archanioła
Inne kościoły w Warszawie opisane na stronie: zabytkowekoscioly.net
Warszawa, katedra św. Jana Chrzciciela
Warszawa, katedra św. Floriana
Warszawa, kościół ewangelicki
Warszawa, kościół Matki Bożej Łaskawej, jezuitów
Warszawa, kościół Matki Bożej Zwycięskiej
Warszawa, kościół Najświętszego Zbawiciela
Warszawa, kościół NMP Królowej Polski, pijarów
Warszawa, kościół Niepokalanego Poczęcia NMP, kamedułów
Warszawa, kościół Przemienienia Pańskiego, kapucynów
Warszawa, kościół św. Aleksandra
Warszawa, kościół św. Anny, bernardynów
Warszawa, kościół św. Antoniego Padewskiego, bernardynów
Warszawa, kościół św. Ducha, paulinów
Warszawa, kościół św. Franciszka, franciszkanów
Warszawa, kościół św. Jacka, dominikanów
Warszawa, kościół św. Józefa Oblubieńca, wizytek
Warszawa, kościół św. Kazimierza, sakramentek
Warszawa, kościół św. Krzyża, misjonarzy
Warszawa, kościół św. Marcina, augustianów
Warszawa, katedra św. Floriana
Warszawa, kościół św. Stanisława Kostki
Warszawa, kościół Wniebowzięcia NMP, karmelitów bosych
Warszawa, kościół św. Anny w Wilanowie
Warszawa, kościół św. Klemensa Hofbauera