Wenecja, kościół Madonna dell’Orto

Szczegóły: | Odsłony: 512

Wenecja, kościół Madonna dell’Orto
Wenecja, chiesa della Madonna dell’Orto
Wenecja, kościół Matki Bożej z Ogrodu

Lokalizacja: Wenecja - Cannaregio, Campo della Madonna dell’Orto (45.446425, 12.332567)
Budowa:połowa XIV w., 1399 - 1473
Styl:późny gotyk

HISTORIA. Budowę kościoła na obecnym miejscu rozpoczęli około połowy XIV w. członkowie zakonu humilatów, którzy przybyli z Parmy. Kościół został poświęcony Świętemu Krzysztofowi. W 1377 r. do kościoła przeniesiono łaskami słynącą gotycką rzeźbę Matki Bożej z Dzieciątkiem, wykonaną przez Giovanni de Santi dla kościoła Santa Maria Formosa w Wenecji. Ponieważ rzeźba nie spodobała się tamtejszemu przeorowi artysta umieścił ją w swoim ogrodzie. Z czasem okazało się, że modlący się przy figurze Madonny wierni otrzymują liczne łaski. Rzeźba została więc zakupiona przez stowarzyszenie Scuola San Cristoforo i przeniesiona do kościoła. W 1414 r. zmieniono wezwanie świątyni na Madonna dell’Orto. Wcześniej bo w 1399 r. rozpoczęto gruntowną przebudowę kościoła ze względu na osiadające fundamenty. Prace budowlane zakończono w 1473 r. wzniesieniem obecnej fasady. W 1462 r. kościół odebrano humiliatom i przekazano kanonikom regularnym z San Giorgio in Alga. Kolejnymi właścicielami kościoła byli cystersi z opactwa San Tommaso na Torcello. W 1787 r. kościół przeszedł pod nadzór władz świeckich, czasowo był nawet użytkowany przez wojsko jako magazyn. W 1875 r. przy kościele erygowano parafię. W 1931 r. opieką na kościołem i budynkami klasztornymi przejęli zakonnicy ze zgromadzenia św. Józefa Leonarda Murialdo z Turynu.

ARCHITEKTURA. Późnogotycki kościół złożony z trójnawowego, pięcioprzęsłowego korpusu bazylikowego z prezbiterium zamkniętym wieloboczną apsydą. Do nawy południowej przylega klasztorny wirydarz oraz kaplica San Mauro, zaś do nawy północnej dostawione są cztery kaplice i dzwonnica. Nawę główną i prezbiterium nakrywa wspólny dach dwuspadowy, dachy dwuspadowe nakrywają też kaplice, zaś nawy boczne nakryte są dachami jednospadowymi.

Fasada. Ceglana gotycka fasada kościoła jest rozczłonkowana na trzy części wysuniętymi filarami. Środkowa najszersza część zwieńczona została trójkątnym szczytem z fryzem arkadkowym i trzema ażurowymi wieżyczkami. W szczycie umieszczony jest niewielki okulus a pod nim znajduje się ogromna rozeta. Do wnętrza prowadzi okazały późnogotycki portal wykonany w 1460 r. przez Bartolomeo Bona, nakryty łukiem w tzw. ośli grzbiet i zwieńczony rzeźbą św. Krzysztofa z małym Jezusem na ramieniu. W tympanon portalu wpisany jest łuk półkolisty, dodany zapewne później. Całość ujmują dwie kolumny dźwigające rzeźby Matki Bożej i archanioła Gabriela. Boczne pola wypełniają wielkie pięciodzielne okna ostrołukowe z maswerkami a półszczyty wieńczą fryzy arkadkowe i galerie z posągami apostołów, po sześć z każdej strony.

Wewnątrz nawa główna otwarta jest do naw bocznych ostrołukowymi arkadami wspartymi na cienkich marmurowych kolumnach. Nawę nakrywa strop płaski z motywem kratownicy, ukośne odcinki stropu nakrywają nawy boczne, z kolei nad prezbiterium wznosi się sklepienie krzyżowo-żebrowe.

WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Kościół Madonna dell’Orto słynie głównie z licznych obrazów Jacopo Tintoretto. W świątyni można jednak oglądać także dzieła innych wybitnych weneckich malarzy jak Tycjan, Cima da Conegliano czy Palma il Vecchio. W prawej nawie kościoła warto zwrócić uwagę na dwa dzieła: obraz św. Jana Chrzciciela ze świętymi Piotrem, Markiem, Hieronimem i Pawłem, któy namalował Cima da Conegliano w 1495 r. oraz obraz Ofiarowanie Maryi w świątyni, namalowany przez Jacopo Tintoretto. W przylegającej do nawy kaplicy San Mauro umieszczona jest łaskami słynąca rzeźba Madonny dell’Orto, od której pochodzi wezwanie świątyni. Na ścianach kaplicy zawieszone są portrety świętych i błogosławionych związanych z Wenecją. W kaplicy przylegającej z prawej strony do prezbiterium znajduje się grobowa płyta wybitnego weneckiego malarza Jacopo Tintoretto (zm. 1594), który mieszkał w pobliżu kościoła. W centralnej części prezbiterium umieszczony jest obraz Zwiastowanie namalowany przez Jacopo Palma il Giovane przed 1606 r. dla kościoła Santa Maria Nuova w Vicenzy. Po bokach zawieszone są dwa obrazy Jacopo Tintoretto: po lewej Ukazanie się Krzyża św. Piotrowi a po prawej Ścięcie św. Pawła. W prezbiterium znajduje się jeszcze sześć innych obrazów Tintoretto. Są one zawieszone na ścianach bocznych oraz między żebrami sklepień. Na lewej ścianie znajduje się Kult Złotego Cielca, na prawej Sąd Ostateczny, z kolei obrazy na sklepieniu przedstawiają Cztery cnoty kardynalne: Sprawiedliwość, Umiarkowanie, Roztropność i Męstwo. W prawej nawie warto zwrócić uwagę na obrazy Bóg Ojciec w glorii, namalowany przez Domenico Tintoretto około 1590 r. oraz Mistyczne Zaślubiny Katarzyny Aleksandryjskiej ze szkoły Tycjana z XVI w. W ołtarzu kaplicy Contarini umieszczony jest obraz Jacopo Tintoretto Cud św. Agnieszki a na ścianach znajdują się pomniki nagrobne z popiersiami przedstawicieli rodu Contarini. W sąsiedniej kaplicy Morosini w ołtarzu znajduje się Boże Narodzenie Domenico Tintoretto, ujęte dwoma obrazami aniołów namalowanych przez tego samego artystę a na ścianie zawieszono Ukrzyżowanie Palma il Giovanne. Także w kaplicy rodziny Vendramin znajdują się interesujące obrazy: Archanioł Rafał z Tobiaszem, dzieło samego Tycjana z 1530 r. oraz św. Wincenty ze świętymi: Dominikiem, Wawrzyńcem Giustiniari, Heleną i papieżem Eugeniuszem IV, namalowany przez Jacopo Palma il Vecchio. Najbliższa do wejścia renesansowa kaplica Valier pozbawiona jest wyposażenia poza niewielkim ołtarzem w apsydzie, w którym znajduje się pusta rama po skradzionym w1993 r. obrazie Madonna z Dzieciątkiem, który namalował Giovanni Bellini.

DZWONNICA - CAMPANILA gotycka, zbudowana na planie kwadratu w 1332 r. i przebudowana w1503 r., wysoka na 56 metrów. W najwyższej kondygnacji otwarta potrójnymi arkadami, nakryta cebulastą kopułą o orientalnym kształcie z figurą Zbawiciela.

LITERATURA

Kamiński M., Wenecja. Sztuka i architektura, wyd. Ullmann 2005
Knaurs Kulturführer in farbe Venedig und Venetien, oprac. zb., Augsburg 1998
Zwingle E., Wenecja. Przewodnik, wyd. 2011
Strona internetowa: http://churchesofvenice.com/madellort.htm (dostęp 22.08.2022)

Wenecja, kościół Madonna dell’Orto

Inne kościoły w Wenecji opisane na stronie: zabytkowekoscioly.net

Thursday the 19th - Custom text here. Templates Joomla

Menu witryny

Kontakt

Włochy

Wenecja, kościół Madonna dell’Orto