Wiedeń, kościół Szkocki

Szczegóły: | Odsłony: 2593

Wiedeń, kościół Szkocki, Matki Bożej od Szkotów
Wien, kirche Unserer Lieben Frau zu den Schotten, Schottekirche

Lokalizacja: Wiedeń - Innere Stadt, Freyung 6A (48.212032, 16.365037)
Budowa: 1638-48
Architekt: Andrea dell' Allio
Styl: barok

HISTORIA. W 1155 r. książę Henryk II Jasomirgott sprowadził do Wiednia irlandzkich benedyktynów i ufundował dla nich romański kościół, który został konsekrowany w 1200 r. Ponieważ w średniowieczu Irlandię nazywano Scotia Maior, stąd wzięła się nazwa kościoła, która funkcjonuje do dziś. W XIV w. kościół został przebudowany w stylu gotyckim. W 1418 r. w miejsce irlandzkich zakonników opiekę nad kościołem objęli benedyktyni przybyli z Melku. W 1443 r. kościół został poważnie uszkodzony w czasie trzęsienia ziemi. W latach 1638-48 nastąpiła kolejna przebudowa kościoła, w wyniku której architekt Andrea dell' Allio nadał mu obecny barokowy wygląd. Ostatnia przebudowa kościoła miała miejsce w latach 1883-89, kiedy to wnętrze otrzymało cechy neorenesansu i neobaroku.

ARCHITEKTURA. Złożony z trójnawowego, trójprzęsłowego korpusu, transeptu i prezbiterium. Od zachodu korpus poprzedzony jest dwuwieżową fasadą. Nawę główną, prezbiterium i transept nakrywają dachy dwuspadowe. Prezbiterium i ramiona transeptu zamknięte są ścianami prostymi. Ściany zewnętrzne o podziałach ramowych, przeprute są oknami termowymi. Na południowej ścianie transeptu w półkolistej niszy, wpisanej w architektoniczną oprawę, umieszczona jest rzeźba fundatora klasztoru Henryka II Josomirgotta z 1893 r. Fasada frontowa jest dwukondygnacjowa z dwiema wieżami po bokach i lekko wysuniętą do przodu częścią środkową, podzieloną pilastrami i zwieńczoną trójkątnym szczytem z figurą anioła. Wieże nakrywają spłaszczone daszki namiotowe. Portal wejściowy do kościoła zwieńczony jest figurą Matki Bożej, umieszczoną w półkolistej wnęce. Wewnątrz ściany rozczłonkowane są pilastrami, dźwigającymi obiegające belkowanie. Nawa główna, ramiona transeptu i prezbiterium nakryte są sklepieniami kolebkowymi z lunetami na gurtach. Nawy boczne, połączone są ze sobą niewielkimi przejściami oraz otwarte są półkolistymi arkadami do nawy głównej i nakryte sklepieniami kolebkowymi.

WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. W latach 1883-89 wnętrze kościoła otrzymało wystrój o cechach neorenesansu i neobaroku. Wykonano wtedy m.in. polichromię, ołtarze i ambonę. W neorenesansowym ołtarzu głównym i dwóch bocznych, wykonanych w tym samym stylu, umieszczone są barokowe obrazy namalowane przez Joachima Sandrarta w 3. ćw. XVII w. W ołtarzach transeptu i naw bocznych znajduje się kilka obrazów innego XVII-wiecznego malarza Tobiasa Pocka. Na szczególną uwagę zasługuje romańska rzeźba Marii z XIII w., umieszczona w ołtarzu lewego ramienia transeptu, będąca najstarszym tego typu zabytkiem Wiednia. Kolejnym cennym zabytkiem jest pomnik nagrobny Ernsta Rüdigera von Starhemberg (zm. 1701), dowódcy obrony Wiednia z 1683 r. Znajduje się on na przy drugim filarze po prawej stronie nawy a jego autorem jest Joseph Emanuel Fischer von Erlach.

Polskiego turystę zainteresuje fakt, że w 1763 r. w położonym na przeciw kościoła pałacu Kinskich (Freyung 4), urodził się książę Józef Poniatowski.

LITERATURA

Gostyński W., Wiedeń. Przewodnik, Warszawa 1985
Nowak M., Czerwińska B., Wiedeń. Przewodnik, wyd. ExpressMap 2013
Strona internetowa: https://www.wien.gv.at/wiki/index.php/Schottenkirche

Wiedeń, kościół Szkocki, Matki Bożej od Szkotów