Wrocław, kościół Bożego Ciała

Szczegóły: | Odsłony: 3698

Wrocław, kościół Bożego Ciała
dawny kościół joannitów

Lokalizacja: Wrocław-Stare Miasto, Bożego Ciała 1 (51.104989, 17.031562)
Budowa: XIV -XV w.
Styl: gotyk

HISTORIA. W 1273 r. książę śląski Henryk IV Prawy sprowadził do Wrocławia z Sandomierza zakon joannitów. Z 1351 r. pochodzi wzmianka o kościele szpitalnym p.w. Bożego Ciała. Początkowo była to budowla jednonawowa, ale jeszcze w XIV w. została powiększona o nawy boczne. Dalsza rozbudowa świątyni prowadzona była w XV w., kiedy to przedłużono korpus w kierunku zachodnim. W 1540 r. joannici zostali zmuszeni do opuszczenia kościoła, w którym przez kilka lat odbywały się nabożeństwa luterańskie. Następnie kościół wykorzystywany był jako magazyn i stajnie. Dopiero w 1700 r. kościół zostaje przejęty przez krzyżowców z czerwoną gwiazdą i zaczyna ponownie pełnić funkcje sakralne. Podczas działań wojennych w 1945 r. zniszczone zostały częściowo sklepienia i maswerki okienne. Wtedy też zniszczeniu uległo cenne wyposażenie kościoła pochodzące przeważnie z okresu baroku. W latach 1955-62 oraz 1967-70 kościół był odbudowywany ze zniszczeń wojennych.

ARCHITEKTURA. Kościół Bożego Ciała jest to budowlą gotycką, trójnawową o układzie bazylikowym, zamkniętą poligonalnie od wschodu, z zakrystią i kaplicą od północy. W zachodnim przęśle nawy głównej mieści się chór muzyczny. Nawa główna na zewnątrz opięta jest przyporami i nakryta dachem dwuspadowym, zaś nawy boczne nakryte są dachami pulpitowymi. Fasada zachodnia zwieńczona została dekoracyjnym szczytem ze sterczynami rozdzielonymi profilowanymi fryzami i blendami. Poniżej na osi znajduje się neogotycka kruchta z 2. poł. XIX w. oraz wielkie okno ostrołukowe, wypełnione maswerkiem. Południowe okna do nawy głównej również zamknięte są ostrołukowo i ozdobione maswerkami. Wewnątrz pięcioprzęsłowa nawa główna nakryta jest sklepieniami gwiaździstymi i krzyżowo-żebrowymi. Z kolei siedmioprzęsłowe nawy boczne nakryte są sklepieniami trójdzielnymi o różnej rozpiętości, wspartymi na konsolach i zwornikach z dekoracją rzeźbiarską.

WYPOSAŻENIE WNĘTRZA kościoła jest bardzo skromne. Z bogatego niegdyś barokowego wyposażenia zachował się ołtarz główny w formie obrazu ujętego w ażurową ramę oraz ołtarz w nawie południowej, w którym umieszczona jest rzeźbiona Pieta, również ujęta w ramę z figurami aniołów. W południowej nawie znajduje się kamienny Grób Chrystusa o bogatej dekoracji rzeźbiarskiej. Otwarty jest trzema półkoliście zamkniętymi arkadami, z kolumienkami na których na konsolach znajdują się figury dwóch aniołów i św. Jana Ewangelisty? Całość zwieńczona wimpergami w ośli grzbiet, w polach których widoczna jest płaskorzeźba Chrystus w studni oraz pinaklami, żabkami i kwiatonem. Warto jeszcze zwrócić uwagę na kamienną gotycką płytę nagrobną, z dwiema postaciami zakonników, zapewne joannitów.

Rzut poziomy za: Pilch J., Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa 2005

LITERATURA

Antkowiak Z., Kościoły Wrocławia, Wrocław 1991
Architektura gotycka w Polsce, pod red. T. Mroczko i M. Arszyńskiego, Warszawa 1995
Pilch J., Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa 2005

Wrocław, kościół Bożego Ciała