Kraków, kościół Najświętszego Salwatora

Szczegóły: | Odsłony: 2708

Kraków, kościół Najświętszego Salwatora

Lokalizacja: Kraków - Zwierzyniec, ul. św. Bronisławy 9 (50.053422, 19.912338)
Budowa: połowa XII w., 2. połowa XVII w.
Styl: romanizm, barok

HISTORIA. Kościół Salwatora położony jest w dzielnicy Zwierzyniec na wzgórzu św. Bronisławy i otoczony cmentarzem salwatorskim. Obecny kościół w swych najstarszych partiach pochodzi z połowy XII w. Pierwsza wzmianka o kościele zawarta w Roczniku kapituły krakowskiej pochodzi z 1148 r. Mury tamtej romańskiej świątyni zachowały się we wschodniej części dzisiejszego kościoła. Zachodnia część budowli romańskiej została rozebrana po zniszczeniu kościoła przez wojska arcyksięcia Maksymiliana w 1587 r. Dalsze zniszczenia świątyni przyniósł pożar wywołany przez wojska szwedzkie w 1656 r. Dzisiejszy kształt kościoła jest efektem odbudowy prowadzonej w 2. połowie XVII w.

ARCHITEKTURA. Budowla składa się z prezbiterium zamkniętego ścianą prostą, szerszej nawy oraz wieży dostawionej od zachodu. Do prezbiterium od północy przylega zakrystia. Kościół nakryty jest dachami dwuspadowymi, z wieżyczką na sygnaturkę nad nawą. Wieżę nakrywa barokowy hełm cebulasty ze zdwojoną latarnią. Ściany nawy na zewnątrz podparte we wschodnich narożnikach szerokimi skośnymi szkarpami. Przy południowej ścianie prezbiterium znajduje się późnorenesansowa ambona kamienna z 1605 r. Okna w nawie i prezbiterium są ostrołukowe, podobnie jak portale posiadające cechy późnogotyckie, choć wykonane zostały około 1622 r. Wewnątrz prezbiterium nakryte jest w części sklepieniem krzyżowym i w części kolebkowym, nawa zaś nakryta jest sklepieniami kolebkowo-krzyżowymi. W bocznych ścianach prezbiterium znajdują się mocno rekonstruowane biforia o półkoliście zamkniętych łukach, wspartych na filarkach z romańskimi impostami. Przy biforiach są przejścia o analogicznych półkolistych zamknięciach.

WYSTRÓJ IWYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Wewnątrz na wschodniej ścianie prezbiterium dostrzec można pozostałości renesansowych malowideł z 1. ćw. XVI w., przedstawiają one sceny Ukrzyżowania i Cudownego Rozmnożenia Chleba. W prezbiterium znajduje się kamienna mensa ołtarzowa z XVI w., We wnękach biforiów ustawione są barokowe rzeźby świętych: z lewej śś. Augustyna i Jana Chrzciciela zaś z prawej śś. Norberta i Hermana. W barokowym ołtarzu w nawie umieszczony jest interesujący obraz Ukrzyżowanego Chrystusa adorowanego przez ubogiego grajka, namalowany w 1605 r. przez Kacpra Kurcza. Niekonwencjonalny strój Chrystusa przywodzi na myśl św. Wilgerfortis, według tradycji ukrzyżowaną z rozkazu swego ojca, za odmowę wyjścia za mąż za króla Sycylii. Dzięki modlitwom, jej twarz pokrył zarost, który odstraszał wszystkich adoratorów. W nawie znajduje się też barokowa ambona z XVII w.

LITERATURA

Adamczewski J., Kraków od A do Z, Kraków 1992
Dobrowolski T., Sztuka Krakowa, Kraków 1978
Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T. IV, Miasto Kraków, cz. VII, Zwierzyniec, Nowy Świat, Półwsie Zwierzynieckie. Kościoły i klasztory, Warszawa 1995
Krasnowolski B., Leksykon zabytków architektury Małopolski, Warszawa 2013
Rożek M., Gondkowa B., Leksykon kościołów Krakowa, Kraków 2003
Sztuka polska romańska i przedromańska do schyłku XIII w., pod. red. M. Walickiego, Warszawa br.
Strona internetowa: http://www.parafiasalwator.pl/

Kraków, kościół Najświętszego Salwatora

Kościoły w Krakowie

Thursday the 21st - Custom text here. Templates Joomla

Menu witryny

Kontakt

małopolskie

Kraków, kościół Najświętszego Salwatora