małopolskie
Kraków, kościół św. Grzegorza
Marek SztorcKraków, kościół św. Grzegorza
Lokalizacja: Kraków - Ruszcza, Rusiecka 13 (50.087816, 20.146967)
Budowa: ok. 1417
Styl: gotyk
HISTORIA I ARCHITEKTURA. W dawnej wsi Ruszcza obecnie w granicach Krakowa wznosi się gotycki kościół z około 1417 r., ufundowany przez Wierzbiętę z Branic, stolnika krakowskiego. Mimo, że w późniejszych wiekach kościół uległ pewnym przekształceniom to jednak zachował gotycki charakter. Złożony jest z dwuprzęsłowego prezbiterium, zamkniętego ścianą prostą oraz dwunawowego i dwuprzęsłowego korpusu. Do prezbiterium od północy przylega zakrystia gotycka, zaś od wschodu w 1925 r. krakowski architekt Adolf Szyszko-Bohusz dobudował ośmioboczną zakrystię, nakrytą kopułą. Przy korpusie od zachodu dostawiona jest kwadratowa wieża, nakryta hełmem ostrosłupowym a od południa kruchta. Na zewnątrz ściany kościoła opięte są przyporami. Wewnątrz prezbiterium nakryte jest sklepieniem krzyżowo-żebrowym, podobnie jak nawa północna. Nawę główną nakrywa sklepienie kolebkowe z lunetami z XVII w. a jej ściany rozczłonkowane są pilastrami.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. W barokowym ołtarzu głównym z 1. poł. XVII w. umieszczony jest obraz patrona świątyni św. Grzegorza Wielkiego, będący kopią obrazu Annibala Carracciego, namalowanego w 1600 r. dla rzymskiego kościoła San Gregorio Magno. Dwa inne barokowe ołtarze z XVIII w. ustawione są przy łuku tęczy. Kolejny również barokowy ołtarz znajduje się w nawie bocznej, został w nim umieszczony XVII-wieczny krucyfiks. W kościele znajduje się też kamienna płyta nagrobna fundatora kościoła Wierzbięty z Branic z przedstawieniem rycerza z 1425 r.
Rzut poziomy za:Leksykon zabytków architektury Małopolski, Warszawa 2013
Zdjęcia z wnętrza kościoła wykonał Andrzej Mleczko
LITERATURA
Adamczewski J., Kraków od A do Z, Kraków 1992
Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T. I, Województwo krakowskie , z. 6, Powiat krakowski, Warszawa 1953
Krasnowolski B., Leksykon zabytków architektury Małopolski, Warszawa 2013
Mrozowski P., Polskie nagrobki gotyckie, Warszawa 1994
Rożek M., Gondkowa B., Leksykon kościołów Krakowa, Kraków 2003
Kraków, kościół św. Grzegorza
Inne kościoły w Krakowie
Kraków, katedra św. Stanisława i św. Wacława
Kraków, kościół Wniebowzięcia NMP (Mariacki)
Kraków, kościół św. Franciszka, franciszkanów
Kraków, kościół św. Trójcy, dominikanów
Kraków, kościół św. Andrzeja
Kraków, kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej i św. Małgorzaty
Kraków, kościół Bożego Ciała
Kraków, kościół św. Krzyża
Kraków, kościół św. Piotra i św. Pawła
Kraków, kościół św. Anny
Kraków, kościół św. Piotra i św. Pawła, benedyktynów w Tyńcu
Kraków, kościół Wniebowzięcia NMP i św. Wacława, cystersów
Kraków, kościół Wniebowzięcia NMP, kamedułów na Bielanach
Kraków, kościół św. Barbary
Kraków, kościół Przemienienia Pańskiego, pijarów
Kraków, kościół Nawrócenia św. Pawła, misjonarzy
Kraków, kościół św. Floriana
Kraków, kościół św. Bernardyna, bernardynów
Kraków, kościół św. Marka
Kraków, kościół św. Michała Archanioła i św. Stanisława biskupa
Kraków, kościół św. Marcina
Kraków, kościół św. Franciszka Salezego, wizytek
Kraków, kościół Nawiedzenia NMP, karmelitów na Piasku
Kraków, kościół Trójcy Przenajświętszej, bonifratrów
Kraków, kościół św. Wojciecha
Kraków, kościół Najświętszego Salwatora
Kraków, kościół św. Łazarza
Kraków, kościół św. Teresy od Jezusa i św. Jana od Krzyża
Kraków, kościół Zwiastowania NMP, kapucynów
Kraków, kościół św. Bartłomieja
Kraków, kościół św. Józefa
Kraków, kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa
Kraków, kościół św. Stanisława Kostki
Kraków, kościół św. Szczepana
Kraków, kościół Matki Bożej Zwycięskiej
Kraków, kościół Matki Bożej Królowej Polski (Arka Pana)