Florencja, kościół Sant'Ambrogio
Firenze, chiesa di Sant'Ambrogio
Florencja, kościół św. Ambrożego

Lokalizacja: Florencja, Borgo La Croce (43.771511, 11.266744)
Budowa: 988 r., koniec XIII w., 1880 r.
Styl: gotyk, neogotyk

Skromny kościół św. Ambrożego we Florencji kryje w sobie wiele cennych dzieł artystów tej miary co Cosimo Roselli, Mino da Fiesole czy Lorenzo da Bicci. Wiele jeszcze cenniejszych obrazów wykonanych do tej świątyni zostało przeniesionych do florenckich muzeów, w tym do Ufizzi. Kościół jest też ważny dla Florentczyków ze względu na dwa cuda eucharystyczne jakie się w nim dokonały.

HISTORIA. Pierwsza wzmianka o kościele pochodzi z 988 r. Wezwanie kościoła świadczyć może jednak o znacznie starszych początkach świątyni. W 1230 r. w świątyni wydarzył się cud eucharystyczny, kiedy to krople wina pozostawione w kielichu zamieniły się w krew. W końcu XIII w. kościół został powiększony i przebudowany w stylu gotyckim. W 1585 r. w kościele zdarzył sie drugi cud eucharystyczny. W 1880 r. fasada została przebudowana w stylu neogotyckim. W 1966 r. po wielkiej powodzi jaka nawiedziła Florencję kościół został poddany gruntownym pracom restauratorskim.

ARCHITEKTURA. Gotycki kościół złożony z prostokątnej nawy i krótkiego prezbiterium zakończonego ścianą prostą, po bokach którego dostawione są dwie kaplice. Od południa przy prezbiterium nadbudowana jest wysoka dzwonnica. Neogotycka fasada jest otynkowana i zwieńczona trójkątnym szczytem. W przyziemiu znajduje się prostokątny portal nad którym w ostrołukowej archiwolcie widnieje fresk przedstawiający Matkę Bożą z Dzieciątkiem w otoczeniu dwóch świętych, wśród nich św. Ambroży. Powyżej na osi portalu umieszczona jest ostrołukowa blenda, zaś po bokach dwa również ostrołukowe okna. Elewacje boczne pozostały nieotynkowane. Nawę nakrywa spłaszczony dach dwuspadowy, zaś nad prezbiterium dach trójspadowy.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Na lewo od prezbiterium znajduje się kaplica dei Miracolo del Sacramento (Cudu Sakramentu). Jej ściany zdobią freski przedstawiające historię Cudu Kielicha, które namalował Cosimo Roselli około 1486 r. Artysta przedstawił na malowidle swój autoportret. Marmurowy ołtarz na przechowywanie ampułki z cudowną krwią wykonał w latach 1481-1483 Mino da Fiesole, który zgodnie ze swoją prośbą został pochowany pod posadzką kaplicy. W kaplicy po prawej stronie prezbiterium umieszczony jest tryptyk z obrazami Matki Bożej z Dzieciątkiem i świętymi z końca XIV w. przypisywany Lorenzo da Bicci. Po obu stronach nawy ustawione są renesansowe ołtarze formie półkolistych arkad wspartych na kanelowanych, kompozytowych pilastrach. W jednym z nich umieszczony jest obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem w towarzystwie św. Ambrożego i św. Franciszka z Asyżu, namalowany przez Cosimo Roselli. Obok w mniejszej wnęce znajduje się rzeźba św. Sebastiana, dzieło Leonardo del Tasso z końca XV w. Cennym zabytkiem jest terakotowa płaskorzeźba Madonny z dwoma aniołkami wykonana przez Andrea Della Robbia w 1513 r. W nawie znajduje się też renesansowa ambona. Po prawej stronie przy wejściu do kościoła zachował się fresk z 1. połowy XIV w. przedstawiający Tronującą Matkę Bożą z Dzieciątkiem w towarzystwie św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja, przypisywany szkole Andrea Orcagna. Inny cenny fresk przedstawia scenę Zdjęcia z Krzyża i jest dziełem Niccolo Gerini. Na przełomie XV i XVI w. w kościele pochowano wielu cenionych florenckich artystów: Mino da Fiesole, Andrea del Verrocchio, Simone del Pollaiuolo zwanego Il Cronaca, braci Del Tasso i Francesco Granacci. Wszyscy oni zostali upamiętnieni płytami nagrobnymi wmurowanymi w posadzkę świątyni.

LITERATURA

Jepson T., Florencja i Toskania. Przewodnik National Geographic, Warszawa 2011
Knaurs Kulturführer in Farbe, Florenz und Toskana, Augsburg 1998
Zucconi G., Florence an architectural guide, Verona 1995
Strona internetowa: https://web.archive.org/web/20070630191955/http://www.firenze-cultura.com/italiano/radici2_s_ambrogio.asp

Florencja, kościół Sant'Ambrogio

Kościoły we Florencji opisane na stronie zabytkowekoscioly.net

Florencja, katedra Santa Maria del Fiore
Florencja, kościół Santa Croce
Florencja, kościół Santa Maria Novella
Florencja, kościół San Lorenzo
Florencja, kościół San Spirito
Florencja, kościół Santa Trinita
Florencja, kościół San Miniato al Monte 

Florencja, kościół Santissima Annunziata
Florencja, kościół Ognissanti
Florencja, kościół Sant'Ambrogio
Florencja, kościół San Marco

Florencja, kościół San Giovannino degli Scolopi
Florencja, kościół San Salvatore al Monte