Kraków, kościół św. Floriana

Szczegóły: | Odsłony: 2988

Kraków, kościół św. Floriana

Lokalizacja: Kraków - Kleparz, ul. Warszawska 1b (50.067540, 19.943218)
Budowa: 1184 r., 2. połowa XVII w.
Styl: barok

HISTORIA. Fundacja pierwszego kościoła na tym miejscu w 1184 r. z inicjatywy księcia krakowskiego Kazimierza Sprawiedliwego, związana jest z przywiezieniem do Krakowa z Rzymu relikwii św. Floriana. Według legendy w tym miejscu właśnie zatrzymały się wozy wiozące relikwie dla katedry wawelskiej. Pierwotna romańska bazylika została konsekrowana w 1216 r. przez biskupa krakowskiego Wincentego Kadłubka. Kościół od samego początku posiadał rangę kolegiaty, nad którą patronat sprawowali do XVI w. polscy królowie. Z racji swego położenia poza murami obronnymi kościół był wielokrotnie niszczony w czasie najazdów obcych wojsk, następnie odbudowywany w aktualnie obowiązującym stylu. Obecny wygląd kościoła pochodzi z 2. połowy XVII w., kiedy to odbudowany został po zniszczeniach najazdu szwedzkiego.

ARCHITEKTURA. Jest to budowla barokowa z zachowanymi elementami gotyckimi, złożona z trójnawowego, czteroprzęsłowego korpusu i trójprzęsłowego prezbiterium, zamkniętego trójbocznie. Do naw bocznych dobudowane są po cztery kwadratowe kaplice. Fasada zwieńczona jest trójkątnym szczytem, ujętym w dwie kwadratowe wieże, wyrastające z zachodnich przęseł naw bocznych oraz poprzedzona kruchtą, nakrytą kopułą z latarnią. Wieże nakryte są hełmami z latarniami i zwieńczone żelaznymi krzyżami. Dachy nad korpusem i prezbiterium dwuspadowe, nad kaplicami pulpitowe i kopuły z latarniami. Na zewnętrznej ścianie prezbiterium znaleźć możemy późnogotycką płaskorzeźbę z około 1500 r., przedstawiającą Ogrojec i wiązaną z nazwiskiem samego Wita Stwosza.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE. Ściany wewnątrz kościoła zdobi rokokowa dekoracja stiukowa wykonana w 1761 r. przez Wojciecha Rojowskiego. W barokowym ołtarzu głównym z XVII w. umieszczony jest obraz św. Floriana, namalowany w 1686 r. przez Jana Trycjusza, nadwornego malarza króla Jana III Sobieskiego. Po obu stronach prezbiterium widzimy stalle kanonickie z 1735 r. z obrazami w zapleckach, wykonanymi zapewne w warsztacie Antoniego Frączkiewicza. Spośród kilkunastu ołtarzy bocznych warto zwrócić uwagę przynajmniej na trzy. W pierwszym z nich ustawionym w prezbiterium po prawej stronie ołtarza głównego, znajduje się gotycka płaskorzeźba z około 1400 r., umieszczona w predelli. W drugim w kaplicy św. Anny znajdują się rzeźby św. Jan Chrzciciela i trzech aniołów, pochodzące z późnogotyckiego ołtarza z 1518 r., przypisywanego warsztatowi Hansa Suessa z Kulmbachu, fundowanego przez Jana Bonera do kaplicy św. Jana Chrzciciela w kościele Mariackim. Wreszcie w ostatnim, późnobarokowym ołtarzu w kaplicy w św. Jana Kantego z 1761 r. umieszczony jest obraz Cud św. Jana Kantego z dzbanem, malowany ok. 1767 r. przez Tadeusza Kuntze Konicza. Z innych zabytków warto zwrócić uwagę na rokokowy prospekt organowy z lat 1756-61 oraz barokowe chrzcielnicę i ambonę, tę ostatnią wykonaną przez Antoniego Frączkiewicza. Na koniec warto wspomnieć, że w latach 1949-51 wikariuszem był tutaj Karol Wojtyła, późniejszy papież Jan Paweł II.

LITERATURA

Adamczewski J., Kraków od A do Z, Kraków 1992
Dobrowolski T., Sztuka Krakowa, Kraków 1978
Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T. IV, Miasto Kraków, cz. VIII, Kleparz. Kościoły i klasztory, pod red. I. Rejduch-Samkowej i J. Samka, Warszawa 2000
Krasnowolski B., Leksykon zabytków architektury Małopolski, Warszawa 2013
Miłobędzki A., Architektura polska XVII wieku, Warszawa 1980
Rożek M., Gondkowa B., Leksykon kościołów Krakowa, Kraków 2003

Kraków, kościół św. Floriana